28 maart 2024

De jet van M87 blijkt een dubbele helixstructuur te hebben

De jet van M87 in beeld gebracht met de VLA. De jet is 8000 lichtjaar lang. Links zit de oorsprong van de jet, waarvan het kurkentrekkergedeelte 3300 lichtjaar lang is. Credit: Pasetto et al., Sophia Dagnello, NRAO/AUI/NSF.

Sterrenkundigen hebben met behulp van de Very Large Array (VLA), een serie aaneengeschakelde radiotelescopen in de VS, ontdekt dat de jet of straalstroom in het centrum van het reusachtige elliptische sterrenstelsel M87 een dubbele helixstructuur heeft. De jet heeft een kurkerachtige vorm en wel over een lengte van maar liefst 3300 lichtjaar. De vorm wordt in stand gehouden door het magnetische veld in de jet. Met de VLA was men in staat om in het radiogolfgebied van het spectrum opnames te maken van de jet en die laten duidelijk zien dat de jet dezelfde vorm heeft als DNA, waar we die dubbele helixstructuur zo goed van kennen. M87 staat 55 miljoen lichtjaar van ons vandaan en de bron van de jet kennen we maar al te goed: dat is het superzware zwarte gat M87* (alias Powehi), dat 6,5 miljard keer zo zwaar als de zon is en dat voor het eerst gefotografeerd is met de Event Horizon Telescope (EHT). Eerder dit jaar werd ook al het magnetische veld rondom M87* in beeld gebracht.

De jet van M87 in gepolariseerd licht. Credit: Pasetto et al., Sophia Dagnello, NRAO/AUI/NSF.

De onderzoekers hadden wel verwacht om in de jet kurketrekkerachtige vormen aan te treffen, maar dat die tot meer dan drieduizend lichtjaar zouden reiken hadden ze niet verwacht. De jet bestaat uit materie die met hoge snelheid uitgeworpen wordt door de snel roterende accretieschijf rondom het zwarte gat. Men denkt dat instabiliteiten in die uitgestoten materie zorgen voor gebieden met hogere druk en dat dat weer zorgt voor versterking van het magnetische veld en daarmee van het instand houden van de vorm. Wat in M87 zou ook in andere sterrenstelsels het geval kunnen zijn, dus ze denken deze vormen ook elders te gaan waarnemen. Hier het vakartikel, dat verschenen is in the Astrophysical Journal Letters. Bron: NRAO.

Share

Speak Your Mind

*