25 april 2024

Na 90 jaar weten we waarom de koppen van kometen groen kunnen zijn en hun staarten nooit

Komeet Leonard C2021 A1. Credit: University of Hertfordshire Observatory.

Er staat momenteel een komeet aan de hemel met een groene kop en een witte staart, da’s komeet Leonard (C/2021 A1). Hij heeft zeer recent een uitbarsting ondergaan en is daarmee weer met het blote oog zichtbaar, vanavond bijvoorbeeld in de schemering iets onder Venus te zien. Komeet Leonard is maar even een voorbeeld van een komeet met een groene kop, maar er zijn er veel meer van geweest en allemaal hadden ze géén groene staart. De vraag is waarom dat het geval is, waarom we geen kometen met een groene staart zien. In de jaren dertig van de vorige eeuw deed de Duitse natuurkundige een poging dat te verklaren, Gerhard Herzberg heette hij. En nu, negentig jaar later, blijkt de beste man gelijk te hebben! Herzberg dacht dat de verklaring lag in diatomaire koolstof (alias Dicarbon of C2), dat bestaat uit twee ‘aan elkaar geplakte’ koolstofatomen, dat onder invloed van zonlicht afbreekt. Onderzoekers van de Universiteit van New South Wales onder leiding van Jasmin Borsovszky hebben nu laten zien dat die theorie inderdaad klopt, iets dat ze hebben gedaan door het in laboratoria na te bootsen.

Komeetkoppen of -kernen bevatten dat diatomaire koolstof van nature niet. Het wordt pas aangemaakt als de komeet in z’n baan dichter bij de zon komt en gaat opwarmen. Dan verdampen de organische verbindingen in de kop en ontstaat C2. Dat zorgt er voor dat de coma van de komeet, dat is de wazige bol rondom de kop van de komeet, dan groen kleurt. De laboratoriaproeven laten nu zien dat door een proces dat fotodissociatie heet de diatomaire koolstofmoleculen door het UV-licht van de zon weer afbreken. Dat zorgt er voor dat de moleculen niet ver van de komeetkop kunnen komen, maar door de intense UV-straling snel worden afgebroken en dat daardoor de staart van de komeet niet groen kan kleuren.

Hier is het vakartikel over het onderzoek aan de groene kleur van komeetkoppen, verschenen in Proceedings of the National Academy of Sciences (2021). OK en dan nog even terug naar komeet Leonard. Die staat vanavond vroeg heel laag in het zuid-zuidwesten om ca. 17.45 uur, zoals te zien aan deze afbeelding uit Stellarium:

 

Bron: Phys.org.

Share

Speak Your Mind

*