Met radio-ogen zouden we een uitbarsting van een zwart gat van 16 Volle Manen groot kunnen zien

Credit: Ben McKinley, ICRAR/Curtin and Connor Matherne, Louisiana State University.

Zouden we beschikken over ogen die ook in het radiogedeelte van het spectrum kunnen kijken (frekwentie tussen 300 GHz en 30 Hz) dan zouden we een de hemel de gevolgen kunnen zien van de uitbarsting van een superzwaar zwart gat, twee enorme lobben van heet plasma, die een breedte van 8° beslaan aan de hemel, da’s 16 keer de diameter van de Volle Maan. Nou hebben we alleen geen radio-ogen, dus helaas pindakaas is dat feestje alleen weggelegd voor radiotelescopen. Ik heb het hier over Centaurus A (of NGC 5128), een lensvormig sterrenstelsel in het zuidelijke sterrenbeeld Centaur, 12 miljoen lichtjaar van ons vandaan, da’s relatief dichtbij. We kennen Centaurus A van twee opvallende kenmerken: de brede, gekromde donkere stofband en de twee grote straalstromen of jets vanuit het centrum van het radiostelsel. Om dat laatste gaat het nu: met de Murchison Widefield Array (MWA) radiotelescoop in Australië zijn die jets, die ontspringen vanuit de accretieschijf rondom het superzware zwarte gat in het midden van Centaurus A, in zeer hoge resolutie in beeld gebracht, zie de foto hierboven met het prachtige resultaat. Dat zwarte gat is 55 miljoen keer zo zwaar als de zon – ter vergelijking: ‘ons’ superzware zwarte gat in het centrum van de Melkweg, Sagittarius A*, is ruim 4 miljoen keer zo zwaar als de zon.

Een compositiefoto van Centaurus A bij meerdere golflengten. Credit: Connor Matherne, Louisiana State University (Optical/Halpha), Kraft et al. (X-ray), Struve et al. (HI), Ben McKinley, ICRAR/Curtin. (Radio).

Centaurus A is ook in andere golflengtegebieden gefotografeerd en het resultaat daarvan zie je hierboven. Daarop is radiostraling blauw, röntgenstraling oranje, straling van koud neutraal waterstofgas paars, H alpha rood, de achtergrondsterren en de gekromde stofband in het midden zijn in visueel licht. Op basis van alle waarnemingen vermoedt men dat er zich in Centaurus iets afspeelt dat ‘Chaotic Cold Accretion’ (CCA) wordt genoemd: in dat model condenseren wolken van koud gas in de galactische halo rondom het radiostelsel en regenen ze vervolgens neer op de centrale gebieden, waardoor het superzware zwarte gat wordt gevoed en dan vervolgens vanuit de polen van zijn omringende accretieschijf hoogenergetisch gas de ruimte in spuwt.

Centaurus A from ICRAR on Vimeo.

De resultaten van het onderzoek met de MWA aan Centaurus A werden gepubliceerd in dit vakartikel, verschenen in Nature. Bron: ICRAR.

Gerelateerde Astroblogs:

Webb en Chandra hebben het verst verwijderde superzware zwarte gat ooit ontdekt NASA’s Chandra heeft een onderpresterend superzwaar zwart gat ontdekt