Site pictogram Astroblogs

Die ‘common-envelope-systems’ blijken een nieuwe klasse van nevels te zijn

[Eerst een huishoudelijke mededeling]: ik heb de header bovenaan de Astroblogs even uitgeschakeld. Dat zijn al de elkaar afwisselende foto’s, die worden geregeld via de Master Slider plugin. De plugin blijkt allerlei veiligheidsrisico’s voor mijn website te bevatten, via javascript. Als die gefixt zijn plaats ik ‘m weer terug (of ik gebruik desnoods een andere slider plugin).

Artist’s impression van twee sterren die één en dezelfde atmosfeer (oranje ovaal) delen. ? © Danielle Futselaar, artsource.nl

Sterrenkundigen onderscheiden al behoorlijk wat klassen van nevels in ons Melkwegstelsel: emmissienevels, reflectienevels, donkere nevels, planetaire nevels en Wolf-Rayetnevels. Maar nu lijkt er een nieuwe klasse aan toegevoegd te kunnen worden: die van de ‘common-envelope-systems’. Tsja, hoe vertaal je dat? Gezamenlijke omhulselnevels? We hadden het er eerder al over op de Astroblogs, een weekje geleden in de blog over de waterfonteinen, over het onderzoek aan vijftien binaire systemen, die allemaal in een bijzondere staat verkeerden, waarbij de ene ster van het systeem zó dichtbij staat dat die IN de atmosfeer van de andere ster staat, iets wat de sterrenkundigen een “common envelope” fase noemen. Je ziet dat mooi geïllustreerd in de tekening bovenaan, gemaakt door Astroblogger en illustrator Daniëlle Futselaar.

De CE rondom het binaire systeem YY Hya. Credit: Maicon Germiniani

Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van Stefan Kimeswenger zegt nu dat die Common Envelope (CE) -systems – ik blijf die Engelse benaming maar even hanteren – een nieuwe klasse van galactische nevels vormen. En het mooie is dat amateursterrenkundigen daar aan de basis voor hebben gestaan! Een groep van Duitse en Franse amateurs is namelijk gedoken in de digitale archieven van foto’s van nevels in de Melkweg, die vanaf 1980 gemaakt zijn. De groep keek vooral naar één nevel en wel die om de veranderlijke ster YY Hya, hierboven zie je de foto van de nevel, een compositie van maar liefst 120 afzonderlijke foto’s. Onderzoek aan YY Hya door professionele sterrenkundige laat nu zien dat YY Hya uit twee sterren bestaat, een witte dwerg en een gewone ster. Ze staan slechts twee zondiameters van elkaar vandaan en ze draaien in iets meer dan acht uur om een gemeenschappelijk zwaartepunt. Beide steren van YY Hya zijn omgeven door die CE en dat maakt het zo’n bijzonder systeem, het prototype van de CE-systemen. Bron: Universiteit van Innsbrück.

FacebookTwitterMastodonTumblrShare
Mobiele versie afsluiten