29 maart 2024

Voor het eerst aanwijzingen gevonden voor een exoplaneet met een magnetisch veld

Impressie van HAT-P-11b vlakbij zijn ster. Credit: Denis Bajram/University of Geneva

Voor het eerst zijn sterrenkundigen er in geslaagd om aanwijzingen te vinden voor een exoplaneet met een magnetisch veld. Van planeten in ons zonnestelsel zoals de Aarde, Jupiter en Saturnus weten we dat die over een magnetisch veld beschikken, maar nog niet eerder was dat ook bij exoplaneten gezien. Tot nu dus en wel bij HAT-P-11b, een planeet zo groot als Neptunus die op korte afstand van zijn ster staat, twintig keer zo dichtbij als de aarde tot de zon. Planeet en ster staan op 123 lichtjaar afstand en met de Hubble telescoop zijn in UV-licht transities van de planeet voor de ster langs waargenomen, hetgeen periodiek leidt tot dipjes in de lichtcurve van de ster. Met Hubble was men in staat om een wolk van koolstofionen om de planeet te zien. Die blijken een magnetosfeer om HAT-P-11b te vormen, een regio die het gevolg is van de interactie tussen de sterrenwind van de ster en het magnetisch veld van de planeet. Op de met Hubble gemaakte foto van de magnetosfeer van HAT-P-11b blijkt deze ook een staart te hebben, zoals hieronder goed te zien is.

Credit: Lotfi Ben-Jaffel/Institute of Astrophysics, Paris.

In de magnetotail, de staart van de magnetosfeer, vliegen de koolstofionen met een snelheid van zo’n 160.000 km/u weg van de planeet. De geladen deeltjes van de wind van de ster gaan nog sneller, wel 1,5 miljoen km/u. Die staart kan tot een afstand van ongeveer 1 Astronomische Eenheid (AE, de afstand aarde-zon, 149 miljoen km) gevolgd worden. Bij de aarde biedt het magnetisch veld een bescherming tegen geladen deeltjes van de zon, zodat die deeltjes het aardoppervlak niet kunnen bereiken. Dat zou ook het geval kunnen zijn bij HAT-P-11b. Verder laten de waarnemingen met Hubble zien dat de metaliciteit van de atmosfeer van Hat-P-11b, dat is de hoeveelheid metalen, elementen zwaarder dan waterstof en helium, lager is dan men had verwacht. In het zonnestelsel hebben de ijsreuzen Uranus en Neptunus een hoge metaliciteit, maar een zwak magnetisch veld, en hebben de gasreuzen Jupiter en Saturnus een lage metaliciteit en een sterk magnetisch veld. Wat dat betreft lijkt het er op dat HAT-P-11b meer op een mini-Jupiter lijkt dan op een Neptunus. In Nature Astronomy verscheen dit vakartikel over de vondst van het magnetisch veld bij HAT-P-11b. Bron: Universiteit van Arizona.

Share

Speak Your Mind

*