Site pictogram Astroblogs

Even voorstellen: Maggie, een mogelijke ‘productielijn’ van moleculair waterstofgas, dé grondstof voor stervorming

Compositiefoto van de Melkweg, waargenomen met Gaia. Links van het midden  in de rechthoek is Maggie te zien. Credit: ESA/Gaia/DPAC, CC BY-SA 3.0 IGO & T. Müller/J. Syed/MPIA

Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van het Max Planck Institute for Astronomy (MPIA) heeft een gigantisch filament van atomair waterstofgas in de Melkweg ontdekt. Maggie, zoals het filament wordt genoemd, is maar liefst 3900 lichtjaar lang en 130 lichtjaar breed, hetgeen ‘m de grootste wolk van waterstofgas in de Melkweg maakt. Maggie werd ontdekt met de THOR (The HI/OH/Recombination line survey of the Milky Way) survey van het MPIA, waarbij met de Very Large Array (VLA) in de VS waterstofgas, dat straling uitzendt bij een golflengte van 21 cm, wordt waargenomen. Maggie is zo’n 55.000 lichtjaar van ons verwijderd, van ons vandaan gezien aan de ‘achterzijde’ van het Melkwegstelsel. Normaal gesproken zouden we Maggie niet kunnen zien, maar omdat het filament zo’n 1600 lichtjaar onder het vlak van de Melkweg uitsteekt kon men ‘m met THOR toch goed zien ten opzichte van de achtergrond.

Foto van atomair waterstofgas in de Melkweg bij 21 cm. De rode stippelijn laat zien waar Maggie ligt. Credit: J. Syed/MPIA

Waterstof is het meest voorkomende element in het heelal en het komt in twee varianten voor: atomair en moleculair. In het laatste geval zijn het twee waterstofatomen verbonden aan elkaar. Het is moleculair waterstof dat dé grondstof vormt voor stervorming, als koude wolken vol moleculair waterstof beginnen te krimpen en protosterren vormen. Maggie, genoemd naar de rivier Río Magdalena in Columbia, waar één van de onderzoekers vandaan komt, bestaat voor het grootste deel uit atomair waterstof, maar hier en daar heeft men in de wolk gezien dat het gas daar samentrekt. Men denkt dat dáár atomair waterstof wordt omgezet in moleculair waterstof, een spreekwoordelijke productielijn van moleculair waterstof dus, en dat zich daar in de toekomst sterren kunnen gaan vormen.

Verdeling van atomair waterstofgas in een deel van de Melkweg. De kleuren wijzen op verschillende snelheden van het gas. Onderin is Maggie te zien. Credit: T. Müller/J. Syed/MPIA

Met de VLA kon men de snelheid van het waterstofgas meten. Binnen Maggie verschillen de snelheden weinig en dat wijst er op dat dit filament een coherente structuur heeft. Men schat in dat zo’n 8% van z’n massa al bestaat uit moleculair waterstof. Hier is het vakartikel over de ontdekking van Maggie, verschenen in Astronomy & Astrophysics (2021).

YouTube video player

Bron: MPIA.

FacebookTwitterMastodonTumblrShare
Mobiele versie afsluiten