28 maart 2024

Eindstrijd rode superreus voor het eerst in realtime waargenomen

Voor de allereerste keer in de historie hebben astronomen de eindstrijd van een rode  superreus direct waargenomen. De explosie van de massieve ster is in beeld gebracht net voordat deze instortte tot een supernova Type-II. Het in realtime opnemen van het dramatisch einde van de massieve ster werd met behulp van twee op Hawaï gestationeerde telescopen, de Pan-STARRS van de Universiteit van Hawaï op Haleakalā, Maui, en het W.M. Keck-observatorium op Maunakea gedaan.

Artistieke impresse laatste jaar rode superreus Credits; W.M. Keck Observatory, A. Makarenko

Een team astronomen betrokken bij het Young Supernova Experiment (YSE), observeerde de rode superreus gedurende de laatste 130 dagen voorafgaand aan zijn finale explosie. “Dit is een doorbraak voor wat betreft ons inzicht in wat er met massieve sterren gebeurt vlak voor hun einde, ” aldus Wynn Jacobson-Galán, UC Berkeley, en hoofd-auteur van de studie, en ze vervolgt: “Directe detectie van pre-supernova-activiteit in een rode superreus is nog nooit eerder waargenomen in een gewone supernova Type-II. En voor het eerst hebben we een rode superreus zien exploderen!” Het wetenschappelijk artikel van de ontdekking is vandaag gepubliceerd in The Astrophysical Journal. Met Pan-STARRS werd deze rode superreus voor het eerst in de zomer van 2020 ontdekt, de ster straalde een enorme hoeveelheid licht uit. Enkele maanden later verlichtte een supernova de lucht. De flits werd vastgelegd met behulp van Keck Observatory’s Low Resolution Imaging Spectrometer ( LRIS). en zo verkreeg men het allereerste spectrum van de energetische explosie, genaamd supernova 2020tlf (SN 2020tlf). De gegevens lieten direct bewijs zien van dicht, circumstellair materiaal dat de ster omringt op het moment van de explosie, waarschijnlijk hetzelfde gas dat Pan-STARRS in beeld had gebracht van de rode superreus.

Co-auteur Raffaella Margutti stelt: “Het is alsof je naar een tikkende tijdbom kijkt. We hebben nooit eerder zo’n gewelddadige activiteit vastgelegd in een stervende rode superreus en deze zo’n lichtgevende emissie zien produceren, en vervolgens zien instorten en verbranden.” Op basis van gegevens verkregen van Keck’s DEep Imaging and Multi-Object Spectrograph (DEIMOS) en Near Infrared Echellette Spectrograph (NIRES), bepaalde het team dat SN 2020tlf, gelegen in het NGC 5731-stelsel, zich op ongeveer 120 miljoen lichtjaar afstand vanaf de aarde bevindt. Bronnen: Phys.org, Pan-STARRS, UCSC.edu
Share

Speak Your Mind

*