Cees Bassa, sterrenkundige bij ASTRON, heeft in Dwingeloo in Drenthe een all-sky camera staan met een ZWO ASI178MC kleurencamera en een 2.5mm F/1.2 fisheye lens. Iedere 15 seconde heeft die camera in 2021 foto’s van de hemel gemaakt, 5760 foto’s per dag, 2,1 miljoen foto’s over heel 2021 plus één dag, van 1 januari 2021 om 00:00 UTC tot 2 januari 2022 om 00:00 UTC. Al die foto’s heeft hij vervolgens in bovenstaande compositie gezet, in volle resolutie hier te zien en bewonderen (1440 bij 329400 pixels, bij elkaar 378MB). Bovenaan de eerste foto’s, onderaan de laatste. Wat je op de foto ziet is dus het licht van een heel jaar ‘gevangen’ door de camera, dag en nacht, de zon die overdag schijnt, de maan en sterren die ’s nachts schijnen, de bewolking, de neerslag en dauw op de lens. De camera werd aangestuurd door een eenvoudige Raspberry Pi 3B+ computer, die zorgde voor een automatische belichtingstijd (overdag minstens 32 microseconde, ’s nachts maximaal 15 seconde).
Wat direct opvalt is natuurlijk het verschil tussen de lengte van dag en nacht gedurende het jaar, ’s zomers de korte nachten in het midden van de foto, ’s winters de lange nachten onderaan en bovenaan. Verder zie je van die ietwat schuin lopende grijze strepen, iedere maand eentje. Dat is het licht van de maan, die met z’n schijngestalten een wisselende helderheid heeft. Je ziet dat de maan ’s winters helderder is dan ’s zomers. Dat komt omdat de maan ’s winters hoger aan de hemel staat.
Foto’s zoals deze van Cees Bassa worden keogrammen genoemd. Het woord komt van keoeeit, dat Inuit is voor de Aurora Borealis, het noorderlicht. Het was Dr. Robert Eather die ze in de jaren zeventig van de vorige eeuw als eerste maakte om van een bepaalde lokatie te bepalen hoe helder de hemel was gedurende het jaar, waarbij het hem om het poolicht ging. Hierboven één van de eerste keogrammen, uit 1976 (weliswaar van slechts één nacht).
In a keogram the pixels along the local meridian, the line along the sky from South to North, are plotted against time, as shown in this video. Keograms were developed for the study of Northern Lights, see https://t.co/qoqXnMjJpu for more information. https://t.co/E6S7mAVx6C
— Cees Bassa (@cgbassa) January 7, 2022
De tip voor deze blog kwam van lezer Gerco Wolfswinkel, waarvoor dank!
Bron: Aurorasaurus.