Site pictogram Astroblogs

DESI – nog maar zeven maanden bezig- heeft nu al de grootste 3D-kaart ooit van het heelal gemaakt

Eén plak uit de 3D kaart van DESI. Ieder puntje (het zijn er 400.000) is een sterrenstelsel. De aarde staat in het midden, de verste stelsels aan de rand staan tien miljard lichtjaar ver weg. Credit: D. Schlegel/Berkeley Lab using data from DESI.

Op 17 mei 2021 startte het Dark Energy Spectroscopic Instrument (DESI) met z’n onderzoek en amper zeven maanden later heeft ‘ie met z’n driedimensionale hemelsurvey al meer sterrenstelsels in kaart gebracht dan alle voorgaande 3D-surveys bij elkaar. November vorig jaar had DESI van 2,5 miljoen sterrenstelsels de roodverschuiving in kaart gebracht en inmiddels is dat al opgelopen tot maar liefst 7,5 miljoen sterrenstelsels! DESI is verbonden aan de Nicholas U. Mayall 4-meter Telescoop van het Kitt Peak National Observatory en hij kan met zijn optische robotgestuurde glasvezels maar liefst 5000 sterrenstelsels tegelijk waarnemen en daarmee houdt hij iedere heldere nacht een derde van de hele sterrenhemel scherp in de gaten. Van de 3D-kaart die DESI nu gemaakt heeft heb ik hieronder een fantastische animatie, schermbreed.

DESI’s driedimensionale “CT-scan” van het heelal. Wij bevinden ons linksonder en kijken meer dan 5 miljard lichtjaar ver in de richting van het sterrenbeeld Maagd (Virgo). Naarmate de video vordert, verschuift het perspectief naar het sterrenbeeld Ossenhoeder (Boötes). Elk gekleurd punt is een sterrenstelsel. De zwaartekracht heeft de sterrenstelsels in een “kosmisch web” van dichte clusters, filamenten en leegten getrokken. Credit: D. Schlegel/Berkeley Lab using data from DESI

De missie van DESI duurt vijf jaar en nu heeft ‘ie er nog maar 10% van zijn doel op zitten. In 2026 willen ze met DESI meer dan 35 miljoen sterrenstelsels driedimensionaal in kaart hebben gebracht. Daarmee willen ze dan meer te weten komen over de donkere energie, de mysterieuze energie die met z’n afstotende werking zorgt voor de versnelling in de uitdijing van het heelal.

(Credit: Jinyi Yang, Steward Observatory/University of Arizona)

DESI kijkt niet alleen maar naar sterrenstelsels, maar ook naar quasars, feitelijk ook sterrenstelsels, maar dan de stelsels die compleet overstraald worden door hun actieve superzware zwarte gat. Aan het einde van de missie hopen ze met DESI maar liefst 2,4 miljoen nieuwe quasars te hebben ontdekt. Eentje die met DESI ontdekt is zie je hierboven, inclusief het spectrum ervan.

Bron: NOIRLab.

FacebookTwitterMastodonTumblrShare
Mobiele versie afsluiten