29 maart 2024

Beweging getraceerd van 10.000 sterrenstelsels tot 350 miljoen lichtjaar afstand

Afbeelding van de Laniakea Supercluster bovenop de banen en oppervlaktes van de massadichtheid van de sterrenstelsels. Credit: University of Hawaiʻi.

Heraclites zei het al zo’n 2500 jaar geleden: Alles Stroomt (Panta rhei – Grieks: πάντα ῥεῖ). En zo is het met alles in het heelal, ook met sterrenstelsels. Alleen is de tijdschaal voor de beweging van een sterrenstelsel anders dan van bijvoorbeeld een rivier (en van dat laatste had Heraclites ook al een fraaie uitspraak: Men kan niet tweemaal in dezelfde rivier stappen). Sterrenkundigen zijn er nu in geslaagd om van bijna 10.000 sterrenstelsels [1]Om precies te zijn 9.719 stelsels, waarvan de gegevens komen uit de 2MASS group catalog en de Cosmicflows-3 catalogs. tot een afstand van 350 miljoen lichtjaar van de aarde de beweging te traceren. Een internationaal team van drie universiteiten (te weten de University of Hawaiʻi Institute for Astronomy (IfA), University of Maryland en University of Paris-Saclay) heeft van die 10.000 stelsels de beweging kunnen volgen in een periode van maar liefst 11,5 miljard jaar lengte, vanaf het moment 1,5 miljard jaar na de oerknal tot nu.

Afbeelding van het lokale heelal met de banen van sterrenstelsels in wit aangegeven en in geel-oranje de gebieden met een hoge dichtheid aan stelsels. De Melkweg ligt in het midden. De kern van de Grote Aantrekker/Laniakea Supercluster ligt links, de Perseus-Pisces Supercluster rechts. Credit: University of Hawaiʻi

De beweging van de sterrenstelsels is niet alleen eentje van ons af door de uitdijing van het heelal, maar is ook een complexe beweging door de lokale zwaartekrachtsinteractie met andere stelsels binnen (het kosmische web van) de clusters waar ze deel van uitmaken. Die beweging zorgt er bijvoorbeeld voor dat ze met elkaar kunnen botsen en samensmelten tot grotere stelsels. Door onderzoeken zoals deze willen de sterrenkundigen meer te weten komen over het ontstaan en de verdere evolutie van grootschalige structuren in het heelal. Eén van die structuren is de ‘Grote Aantrekker‘, dat is de kern van de Laniakea Supercluster, waar ons Melkwegstelsel deel van uitmaakt. Uit het onderzoek volgt dat vele sterrenstelsels bewegen naar vier dichte clusters van sterrenstelsels.

Galaxy Orbits within 8000 km/s from Numerical Action Methods Part IV – INTO THE FUTURE from Daniel Pomarède on Vimeo.

Hier het vakartikel over het traceren van de beweging van 10.000 sterrenstelsels, verschenen in Astrophysical Journal (2022). Hier de links naar vier video’s en vier interactieve modellen. Bron: Universiteit van Hawaï.

Voetnoten

Voetnoten
1 Om precies te zijn 9.719 stelsels, waarvan de gegevens komen uit de 2MASS group catalog en de Cosmicflows-3 catalogs.
Share

Speak Your Mind

*