29 maart 2024

Zeldzaam paar bruine dwergen ontdekt met de grootste onderlinge afstand nu bekend

CWISE J0146-0508AB, links op een lage resolutiefoto gemaakt door WISE als één lichtvlek, rechts door  de Dark Energy Survey Collaboration (DES) als twee gescheiden rode puntjes. Credit: WISE/DES/Softich et al

Een team van sterrenkundigen heeft een tweetal bruine dwergen ontdekt dat van alle binaire bruine dwergen die bekend zijn de grootste onderlinge afstand heeft. Bruine dwergen zijn eigenlijk mislukte sterren, te licht om in hun kern de juiste temperatuur te krijgen om over te gaan tot waterstofverbranding, te zwaar om als planeet door het leven gaan. Een gevalletje van het spreekwoordelijke tussen tafellaken en servetr vallen dus. Bruine dwergen zijn vergeleken met de zon licht en daarom staan de bruine dwergen die paren vormen dicht bij elkaar, aldus teamleider Emma Softich (Arizona State University). Hun zwaartekracht is niet zo sterk, dus als ze te ver van elkaar verwijderd zijn dan kan hun gravitationele binding verbreken en gaan ze zwerven. Maar niet dus met CWISE J014611.20-050850.0AB, een paar bruine dwergen dat onderzocht is met de Near-Infrared Echellette Spectrometer (het NIRES instrument) van het W. M. Keck Observatorium op Mauna Kea op Hawaï. Dat onderzoek heeft laten zien dat de twee bruine dwergen ruim 19 miljard km van elkaar verwijderd zijn, dat is 129 Astronomische Eenheid (1 AE is de afstand aarde-zon, 149 miljoen km), drie keer verder dan Pluto van de zon staat.

Impressie van een bruine dwerg zoals van CWISE J014611.20-050850.0AB. Credit: William Pendrill

Met het NIRES instrument kan men goed naar infraroodstraling van objecten kijken en bruine wergen zoals CWISE J014611.20-050850.0AB stralen die straling uit, omdat ze warm zijn. Beiden zijn bruine dwergen van het zeldzame type L, ook wel ‘blauwe’ bruine dwergen genoemd. Voor het onderzoek aan dit paar bruine dwergen hebben de sterrenkundigen ook gebruik gemaakt van de gegevens die burgers erover hebben verzameld via het Backyard Worlds: Planet 9, het bekende Citizen Science project van de Zooniverse. Softich en haar collegae onderzochten 3000 bruine dwergen die met Backyard Worlds geanalyseerd waren, op zoek naar aanwijzingen dat ze dubbel waren. En zo stuiten ze op CWISE J014611.20-050850.0AB, waarvan ze via waarnemingen met de Dark Energy Survey (DES) konden bevestigen dast deze dubbel is. Met NIRES kon men zien dat de bruine dwergen van spectraaltype L4 en L8 zijn en dat ze op 130,4 lichtjaar afstand van de aarde staan. Ze draaien in ongeveer 5000 jaar om elkaars gemeenschappelijk zwaartepunt. Hier het vakartikel over CWISE J014611.20-050850.0AB, verschenen in de The Astrophysical Journal Letters (2022). Bron: Phys.org.

Share

Speak Your Mind

*