Credit: University of Notre Dame
Recent verschenen er vlak na elkaar twee onderzoeken die zich beiden met hetzelfde bezig hielden: de chemische geschiedenis van het Melkwegstelsel. Even de resultaten van beide onderzoeken kort op een rijtje:
- Eerst was daar het onderzoek van sterrenkundigen van de Universiteit van Notre Dame, die samen met collega’s in China en Australié hadden gekeken naar de chemische samenstelling van maar liefst 24 miljoen sterren in de Melkweg, waarvan 19 miljoen dwergsterren en vijf miljoen reuzensterren. Dat leverde een enorme catalogus op van gegevens van die sterren en die catalogus werpt meer licht in wat ze de galactische archeologie noemen, de tak van wetenschap die kijkt naar de vorming van het Melkwegstelsel en z’n chemische levensloop daarbij. De gegevens voor de catalogus haalden Timothy Beers en z’n team uit de waarnemingen die waren gedaan met de Australische SkyMapper Southern Survey (SMSS) en de Europese Gaia satelliet. Bij het onderzoek keken ze vooral naar zeer metaalarme sterren, dat zijn sterren met minder dan 1% van de hoeveelheid ijzer die de zon heeft. Het zijn sterren die al in het vroege heelal geboren zijn, toen ook de Melkweg nog zeer jong was. In het begin van de jaren tachtig waren er maar twintig van die sterren bekend, in de nu verschenen catalogus zitten er 500.00 van die ‘fossielen van de nachthemel’. Hier het vakartikel over het onderzoek aan de chemische samenstelling van de 24 miljoen sterren, verschenen in the Astrophysical Journal. Bron: Phys.org.
- Dan het tweede onderzoek, dat weliswaar een stuk lager aantal sterren betreft, ‘slechts’ 600.000, maar dat qua resultaten niet onder doet voor dat van Beers et al. Sven Buder (ARC Centre of Excellence for All Sky Astrophysics in 3 Dimensions (ASTRO 3D) en de Australian National University) en z’n collegae van het Galactic Archaeology with HERMES (GALAH) team keken met de Anglo-Australian Telescope (AAT) van het Siding Spring Observatory in Australië naar die 600.000 sterren. Met het HERMES (High Efficiency and Resolution Multi-Element Spectrograph) instrument wisten ze van de sterren zeer nauwkeurige spectra te meten, waarbij in verschillende golflengten het licht gemeten werd. Dat leverde de info op over de hoeveelheden van wel dertig elementen in die sterren, zoals natrium, ijzer, magnesium en mangaan.
Credit: Dr Tobias Buck (AIP/MPIA/NYU)
Hierboven zie je enkele resultaten van het onderzoek, waarin de verhoudingen te zien zijn tussen natrium en ijzer versus mangnesium en mangaan. Je ziet duidelijk twee gescheiden groepen: de sterren in geel zijn geboren buiten de Melkweg, de sterren in groen zijn geboren in de Melkweg. Verder onderzoek moet meer duidelijkheid geven over de ontstaansgeschiedenis van die twee groepen en over de rol van botsingen van de Melkweg met kleinere dwergstelsels daarbij. Hier het vakartikel over dit onderzoek, verschenen in de Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (2021). Bron: Phys.org.
