NASA’s NuSTAR doet verhelderende ontdekkingen met ‘hinderlijk’ strooilicht

Impressie van NASA’s NuSTAR (Nuclear Spectroscopic Telescope Array). credit: NASA/JPL-Caltech

NASA’s NuSTAR (Nuclear Spectroscopic Telescope Array) röntgenruimtetelescoop doet al tien jaar waarnemingen, kijkend naar botsende sterren en zwarte gaten. Met zijn tien meter lange mast vol instrumenten tuurt de NuSTAR naar die objecten. Daarbij hebben de sterrenkundigen te maken gehad met strooilicht dat door de zijkanten van de telescoop naar binnen lekte, wat de waarnemingen kan verstoren, net zoals externe ruis een telefoongesprek kan overstemmen. Dat strooilicht kan als hinderlijk worden opgevat, maar sterrenkundigen hebben Cruyff adagium erop losgelaten, ‘ieder nadeel heb z’n voordeel‘ en hebben ze het strooilicht van NuSTAR gebruikt om meer te weten te komen over een neutronenster, eentje die in de periferie van het brandpunt van de telescoop werd waargenomen. Het gaat om SMC X-1, een neutronenster die een gewone ster als begeleider heeft (een zogeheten x-ray binary) en die zich bevindt in de Kleine Magelhaense Wolk, een dwergstelsel van het Melkwegstelsel.

Impressie van een x-ray binary. Credit: ESA/Hubble

Waarnemingen die met aardse telescopen én met NuSTAR’s stroolicht-waarnemingen aan SMC X-1 laten zien dat er een patroon zit in de fluctuaties. Als de neutronenster gezien vanaf de aarde achter de ster langs beweegt daalt de hoeveelheid ontvangen röntgenstraling en dat kan gezien worden als een dip in de lichtcurve. In het vakartikel over de waarnemingen aan SMC X-1, verschenen in The Astrophysical Journal, zeggen de sterrenkundigen dat de NuSTAR zelfs met z’n strooilicht gevoelig genoeg is om de fluctuaties op te merken. SMC X-1 is niet het enige object dat door NuSTAR met z’n zijkanten is waargenomen. Men heeft een catalogus opgesteld van maar liefst 80 objecten die op deze wijze zijn waargenomen, een collectie van strooilicht-waarnemingen die ze de ‘Straycats’ noemen. Signalen die vroeger als ruis werden gekenmerkt kunnen nu dus als wetenschappelijk relevante gegevens worden gezien. Uiteraard zijn waarnemingen die direct gedaan worden beter van kwaliteit, maar ook de waarnemingen vanaf de zijkant van de telescoop kunnen nuttig zijn. Bron: Phys.org.

Gerelateerde Astroblogs:

Fysici poneren gedurfde hypothese over detectie buitenaards leven; Gebruikt ETI mogelijk kunstmatige zwarte gaten als quantumcomputers? BlackGEM-telescopen op de La Silla-sterrenwacht in Chili officieel geopend Astronomen stellen een ‘spiegeluniversum’ voor als mogelijke verklaring voor donkere materie