De European Research Council (ERC) heeft haar Consolidator Grants uitgereikt. Dit jaar mogen vier KU Leuven-onderzoekers zo’n beurs in ontvangst nemen: een van hen is de sterrenkundige Jon Sundqvist. ERC Consolidator Grants zijn beurzen voor excellente onderzoekers die hun doctoraat zeven tot twaalf jaar geleden hebben behaald. De beurzen worden toegekend voor een periode van vijf jaar en kunnen tot 2 miljoen euro bedragen. Hieronder het interview dat met Sundqvist werd gehouden naar aanleiding van de toekenning van de ERC.
Sterrenkundige Jon Sundqvist. Credit: KU Leuven – Rob Stevens.
Jon Sundqvist: Supersterren in 3D
Hoofddocent aan de Faculteit Wetenschappen
Proficiat! Hoe reageerde je op het nieuws?
Zeer blij! Hoewel ik na het interview een goed gevoel had, ga je er natuurlijk nooit van uit dat je de beurs automatisch hebt. Je hoopt het wel maar ik was me goed bewust van de competitie en lage slaagkansen waardoor het eigenlijk meer waarschijnlijk is dat je de beurs niet haalt op het einde van de rit.
Waarover gaat het project?
Het SUPERSTARS-3D-project zal focussen op het ontwerpen van 3D-modellen van de grootste sterren in ons universum. Deze sterren kunnen 100 keer groter zijn dan onze zon maar tot wel een miljoen keer feller. Ter vergelijking, de meeste van ons kunnen fotonen van de zon zien als ze ons raken maar we voelen niet dat ze ons eigenlijk ook ‘duwen’. Dit in tegenstelling tot deze grote, lumineuze sterren waarvan de stralingskracht zo groot is dat een sterke, verticale wind veroorzaakt wordt die enorme hoeveelheden materie van het steroppervlak wegblaast. Deze, door sterlicht gedreven, windstoten zijn heel belangrijk voor de levenscyclus van grote sterren omdat ze enerzijds bepalen wanneer en hoe sterren uitdoven als gigantische supernova’s en anderzijds impact hebben op de grootte van het zwarte gat dat achterblijft.
Tot op vandaag zijn alleen 1D-modellen beschikbaar om het licht van deze sterren te interpreteren maar ze zijn onvoldoende om de complexe atmosfeer en winden te beschrijven. Hiervoor zijn 3D-modellen nodig die wij in dit project willen ontwerpen met behulp van geavanceerde computerprogramma’s. Omdat de sterren te ver weg zijn om waar te nemen, wordt het spectra dat ze uitzenden gebruikt als basis. Onze programma’s zullen de dynamische 3D-structuur van de sterren voorspellen en het bijhorend spectrum weergeven dat we zouden moeten waarnemen indien ons model klopt. Vervolgens vergelijken we het voorgestelde spectrum met de waarneming via de telescoop en passen we onze hypothese aan totdat deze match met de observaties. Op deze manier kunnen we veel leren over de grote sterren zelf maar ook over hun levenscyclus, uitdoving tot supernova en zwarte gaten.
Bron: KU Leuven.
Gerelateerde Astroblogs:
Hartslagster MACHO 80.7443.1718 produceert in maandelijke zwaartekrachtdans met compagnon tsunami’s stellair materiaal van miljoenen kilometers hoog
Nieuw ontdekte ‘nanovlammen’ op de zon als mogelijke bron van zonnewind aangewezen
Webb ontdekt sterrenstelsel dat 13 miljard jaar geleden al ‘dood’ was
Speak Your Mind