Superzware zwarte gaten kunnen invloed hebben op de leefbaarheid van planeten in sterrenstelsels

Voorstelling van een superzwaar zwart gat. credit: NASA/JPL-Caltech

Een internationaal team van sterrenkundigen heeft onderzoek gedaan naar ‘de impact van AGN-uitstroom op de leefbaarheid van het oppervlak van aardachtige planeten in de Melkweg’ en daar is uit naar voren gekomen dat superzware zwarte gaten (de actieve kernen van AGN, van ‘active galactic nuclei’) middels de wind van straling en deeltjes die ze uitzenden inderdaad invloed hebben op die leefbaarheid van planeten. Manasvi Lingam (Florida Tech’s Department of Aerospace, Physics and Space Sciences) en z’n collega’s hebben wiskundige modellen opgesteld om twee dingen te kunnen bepalen: hoe de winden van zwarte gaten de atmosfeer van aardachtige planeten kunnen verwarmen en atmosferische ontsnapping (dat deeltjes van die atmosfeer zich onttrekken aan de zwaartekracht en de planeet verlaten) kunnen stimuleren, en hoe ze de vorming van stikstofoxiden kunnen stimuleren en zo kunnen leiden tot aantasting van de ozonlaag. Uit de studie kwam naar voren dat superzware zwarte gaten in sterrenstelsels zoals de Melkweg tot wel 3.000-5000 lichtjaar afstand invloed kunnen hebben op de leefbaarheid van planeten, in het geval van quasars (dat zijn AGN) kan dat zelfs het gehele sterrenstelsel omvatten. Actieve superzware zwarte gaten kunnen hoogenergetische straling en deeltjes uitzenden, die net als de wind van een orkaan door een sterrenstelsel kunnen woeden, met snelheden die bij deeltjes wel 10% van de lichtsnelheid kan zijn. De straling van de zwarte gaten die bij de atmosferen van planeten aankomt kan daar als UV-straling veel schade veroorzaken, wat kan leiden tot de complete afbraak van die atmosferen. De aarde bevindt zich 26.000 lichtjaar van Sgr A*, het superzware zwarte gat in de kern van het Melkwegstelsel. ‘Ons’ superzware zwarte gat is geen AGN – hij is meer slapend – en daarom reikt z’n destructieve werking ook niet tot de aarde, gelukkig maar! Hier is het vakartikel over de invloed van de superzware zwarte gaten op de leefbaarheid van aardachtige planeten, verschenen in de Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (2022). Bron: Phys.org.

Gerelateerde Astroblogs:

Oortlezing 2023 in Leiden over gulzige superzware zwarte gaten Superzwaar zwart gat in het vroege heelal kreeg minder materie dan verwacht De grootste kaart van actieve superzware zwarte gaten (lees: quasars) is verschenen