Site pictogram Astroblogs

Waar blijft het gas van een starburst galaxy?

Sterrenstelsel in de overgangsfase tussen starburst en PSB. Credit: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO)/S. Dagnello (NRAO/AUI/NSF)

Eén van de meest heldere typen van sterrenstelsels zijn de zogenaamde starburst galaxies. Deze produceren in een gigantisch tempo nieuwe sterren, veel meer dan bij ‘normale’ stelsels zoals onze Melkweg het geval is. Starbursts kunnen op meerdere manieren ontstaan, maar zijn gebruikelijk het gevolg van twee (of meer) sterrenstelsels die met elkaar samensmelten. De gas- en stofwolken binnen deze stelsels komen dan met elkaar in botsing, hetgeen massale stervorming tot gevolg heeft. Na verloop van tijd dooft de starburst weer uit en spreken we over een Post Starburst Galaxy of PSB.

Over het algemeen vind bij dergelijke sterrenstelsels voortaan weinig stervorming meer plaats. Lange tijd dachten astronomen de reden hiervoor te weten. Tijdens de starburst wordt zoveel energie geproduceerd, dat het overgebleven materiaal simpelweg het sterrenstelsel wordt uitgeblazen. Maar nieuwe waarnemingen die zijn verricht door ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) wijzen op een ander scenario. Het blijkt namelijk dat veel PSB’s compacte moleculaire gaswolken nabij hun centrum herbergen. Dit gas zou in principe prima geschikt moeten zijn om nieuwe sterren van te maken. Waarom zien we dat niet gebeuren?

Door ALMA waargenomen gaswolken nabij de kern van een PSB. Credit: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO)/S. Dagnello (NRAO/AUI/NSF)

Wellicht is het feit dat het gas binnen deze reservoirs zeer turbulent is een oorzaak, maar turbulentie kan ook juist helpen bij het triggeren van stervorming. Het is ook mogelijk dat energie afkomstig van de centrale zwarte gaten hiermee iets te maken hebben. Uiteindelijk weten de betrokken wetenschappers het antwoord simpelweg (nog) niet. Het is ook lastig om dit soort sterrenstelsels te bestuderen. In het vroegere heelal waren Post Starburst Galaxies zeer algemeen, maar in het lokale heelal zijn ze zeldzaam. Dat betekent dat zelfs de meest nabije exemplaren nog altijd op honderden miljoenen lichtjaren afstand staan.

Toch is onderzoek naar dit soort sterrenstelsels belangrijk, aangezien ze een inkijkje geven in de toekomst van onze eigen Melkweg. Die zal namelijk ooit gaan samensmelten met Andromeda en uiteindelijk zelf een PSB worden. Maar dat duurt nog miljarden jaren, dus dat geeft sterrenkundigen voldoende tijd om te achterhalen wat dan precies zal plaatsvinden.

Bron: National Radio Astronomy Observatory

FacebookTwitterMastodonTumblrShare
Mobiele versie afsluiten