Credit: NASA, ESA, STScI.
We leven in een uitdijend heelal en die uitdijing gaat steeds sneller, zo weten we sinds 1998 twee onafhankelijke teams van sterrenkundigen dat ontdekten met behulp van supernovae. Een heelal met alleen zwaartekracht als grootschalige natuurkracht zou op den duur moeten inkrimpen, maar dat doet het dus kennelijk niet en daar is een andere mysterieuze bron voor verantwoordelijk: de donkere energie, die een afstotende werking heeft. Einstein had in 1917 in de veldvergelijkingen uit zijn Algemene Relativiteitstheorie (die weer uit 1915 stamde) de kosmologische constante Λ (Lambda) geïntroduceerd, om een tegenwicht te bieden aan de zwaartekracht en te zorgen voor een statisch heelal, want Einstein dacht dat we in zo’n statisch heelal leven. Sinds de ontdekking van donkere energie zijn er eigenlijk twee theorieën voor wat dit zou kunnen zijn: een soort van vacuümenergie van de ruimte, die constant is, of een zogeheten scalarveld, dat qua sterkte langzaam verandert. Dat laatste is de theorie van de kwintessens (Engels: Quintessence). De meeste sterrenkundigen denken dat Λ het beste model biedt voor donkere energie. Het is niet voor niets dat hét gangbare heelalmodel het ΛCDM model is, het model dat uitgaat van donkere energie (Λ) en koude donkere materie (Cold Dark Matter, CDM). Dat ΛCDM kraakt en piept echter, met name door twee spanningen die de laatste jaren gerezen zijn, te weten de Hubble spanning en de σ8 spanning. Wat als donkere energie toch veranderlijk is, dat het toch een vorm van kwintessens is, dat het toch langzaam verandert met de tijd? Recent hebben drie sterrenkundigen, twee van Princeton, eentje van New York Universiteit, berekend wat er dan met het heelal gebeurt. Cosmin Andrei, Anna Ijjas en Paul Steinhardt, zo heet het drietal, hebben in dit vakartikel, laten zien dat het heelal nu al vaart zou kunnen minderen met z’n expansie, dat de versnelling aan het afremmen is, mits de donkere energie steeds zwakker wordt. Over 65 miljoen jaar zou de expansie stoppen en over 100 miljoen jaar zou het heelal… ja je voelt’m al aankomen… zelfs kunnen gaan krimpen. En dat leidt dan uiteindelijk tot een big crunch, een omgekeerde big bang, een collaps van het heelal tot een punt. Bron: Phys.org.
