28 maart 2024

Botsing zou kunnen verklaren waarom sommige dwergstelsels geen donkere materie bevatten

DF2 en DF4. credit: P. Van Dokkum (Yale University)/STScI/ACS

Alle vele malen zijn NGC1052-DF2 en NGC1052-DF4 (kortweg DF2 en DF4) hier langsgekomen op de Astroblogs, de twee dwergstelsels die op de één of andere manier géén of heel weinig donkere materie bevatten – lees o.a. dezedeze én deze Astroblogs om uit te vinden hoe het daar precies mee zat. In het tijdschrift Nature zijn nu twee artikelen verschenen, waarin sterrenkundigen (o.a. Pieter van Dokkum (Yale University), de ontdekker van de diffuse dwergstelsels) komen met een nieuwe verklaring van waarom deze twee kleine stelsels geen donkere materie hebben. Ooit moet er volgens de sterrenkundigen een botsing zijn geweest van twee dwergstelsels, vlakbij het grotere sterrenstelsel NGC 1052. Eerder was al duidelijk geworden dat als er botsingen van clusters van sterrenstelsels plaatsvinden de donkere en gewone materie gescheiden kunnen raken, hetgeen bij de bekende Bulletcluster goed zichtbaar is. Maar kennelijk kan die scheiding ook op kleinere schaal plaatsvinden, in dit geval bij twee dwergstelsels (zie de afbeelding hieronder).

credit: P. Van Dokkum (Yale University).

Het verschil in de radiële snelheid tussen DF2 en DF4 bedraagt 358 km/s en hun onderlinge afstand bedraagt 2,1 Mpc. Hiervan uitgaande hebben ze berekend dat de botsing tussen de twee stelsels (waarvan eentje erg gasrijk moet zijn geweest) zo’n acht miljard jaar geleden moet hebben plaatsgevonden. In de buurt van DF2 en DF4 zijn meer dwergstelsels gevonden (zoals DF5) en die liggen allemaal op één lijn. Dat geeft de suggestie dat de botsing meerdere dwergstelsels heeft opgeleverd, de blauwe vlekjes in de afbeelding. Bij de botsing kan de gewone materie (vooral gas) los zijn geraakt van de loggere donkere materie. Die zou ook nog ergens te vinden moeten zijn en wel aan de uiteinden van de lijn van dwergstelsels, de twee donkere vlekjes in de afbeelding – mogelijk de dwergstelsels RCP32 en DF7.

Vakartikelen:
Pieter van Dokkum et al, A trail of dark-matter-free galaxies from a bullet-dwarf collisionNature (2022). DOI: 10.1038/s41586-022-04665-6
Eun-jin Shin et al, Giant collision created galaxies devoid of dark matterNature (2022). DOI: 10.1038/d41586-022-01298-7

Bron: Phys.org.

Share

Comments

  1. Ik vraag me altijd af waarom er vanuit een centrale explosie er toch zoveel botsingen zijn in een uitdijend heelal. Vooral omdat veel sterrenstelsels al vrij snel na de big bang gevormd zijn. Zo koerst onze Melkweg, die ca. 13.6 miljard jaar oud is af op het Andromeda stelsel, die ca. 10 miljard jaar oud is. En beiden zijn al eens eerder gebotst volgens de huidige gegevens. Is het heelal een flipperkast?

    • Ja het lijkt inderdaad op een flipperkast. Was in het vroege heelal wel meer dan tegenwoordig, omdat alles toen compacter was en de stelsels elkaar nog meer beïnvloedden.

Speak Your Mind

*