Impressie van hoe een blauwe reuzenster (linksboven) na z’n explosie als supernova begint te krimpen (rechtsboven) en dat z’n kern dan een neutronenster wordt (onderaan). Credit: Melissa Weiss, NRAO/AUI/NSF
Sterrenkundigen hebben in het kader van de VLA Sky Survey (VLASS) een pulsar ontdekt die nog zeer jong is en die kan worden beschouwd als de meest lichtsterke pulsar die op dit moment buiten het Melkwegstelsel bekend is. De pulsar – een zeer compacte neutronenster die zeer snel ronddraait, wiens jets naar de aarde gericht zijn – zend radiostraling uit en dat is met de VLA radiotelescopen waargenomen. Pas recent is die radiostraling ’tevoorschijn gekomen’, omdat het eerst niet kon ontsnappen uit de extreem dichte omgeving van de uitdijende schil die de supernova heeft achtergelaten, de supernova waar de pulsar het centrale overblijfsel van is. De pulsar heet VT 1137-0337 en hij bevindt zich in een dwergstelsel op 395 miljoen lichtjaar afstand. Hij was voor het eerst te zien op een foto die de VLASS nam in 2018. Op een foto gemaakt in 1998 met de VLA’s FIRST Survey was de pulsar niet zichtbaar. Waarnemingen gedaan in 2018, 2019, 2020 en 2022 laten VT 1137-0337 ook zien. Schattingen op basis van z’n kenmerken zeggen dat de pulsar mogelijk 14 jaar oud is, hooguit ergens tussen de 60 en 80 jaar. De sterrenkundigen denken dat ze hier mogelijk een pulsar windnevel zien, een nevel die ontstaat wanneer het krachtige magnetische veld van een snel ronddraaiende neutronenster omringende geladen deeltjes versnelt tot bijna de lichtsnelheid.
Beelden van de pulsar VT 1137-0337. In 1998 is niets te zien, in 2018 wel. Credit: Dong & Hallinan, NRAO/AUI/NSF
Het dwergstelsel waarin de pulsar is verschenen heet SDSS J113706.18-033737.1 en hij bevat ongeveer 100 miljoen sterren. Men denkt dat het een zware blauwe reuzenster moet zijn geweest die de supernova heeft veroorzaakt en wiens kern de pulsar VT 1137-0337 is geworden. Eerst was de radiostraling van de pulsar niet zichtbaar, maar omdat de schil van de voormalige buitenlagen van de supernova door de uitdijing steeds dunner wordt kan de radiostraling er geleidelijk doorheen dringen. Het meest bekende voorbeeld van een pulsar windnevel is de Krabnevel (M1), de pulsar die onstond in 1054. VT 1137-0337 lijkt wel 10.000 keer zo krachtig te zijn als de Krabpulsar. Er bestaat overigens nog de mogelijkheid dat het hier niet gaat om een pulsar, maar om een magnetar, dat is een neutronenster met een zéér sterk magnetisch veld. En die zou dan weer als snelle radioflitser tevooschijn kunnen komen (Engels: Fast Radioburst), dus dat zou een interessante optie zijn om verder te onderzoeken. Bron: NRAO.
Speak Your Mind