28 maart 2024

China maakt zich op voor de lancering van de Wentian-experimentmodule voor het ruimtestation Tiangong [update]

Artistieke afbeelding van Tiangong, met de Tianhe-kernmodule in het midden, twee Tianzhou-vrachtschepen links en rechts, en een Shenzhou-13/14  op het nadir. Credits; Shujianyang/wikimedia cc

[update; de Wentian is succesvol gelanceerd om 08:25 NL’se tijd vanaf Wenchang Space Launch Center]. Op zondag 24 juli a.s. wordt in China de Wentian-module of ‘Experimentmodule 1’ gelanceerd naar het in aanbouw zijnde Chinese ruimtestation Tiangong. De Wentian (bet. ‘hemelse vragen’), is het tweede grote deel van het ruimtestation, en zal zich voegen aan de kernmodule Tianhe die momenteel op zo’n kleine 400 km hoogte om de Aarde draait. Later dit jaar zal er nog een derde, grote module, de ‘Mengtian‘ (bet. ‘hemelse droom’), aan toegevoegd worden, waarmee het station voltooid is, zie ook deze Astroblog. De lancering van aanstaande zondag, zal plaatsvinden vanaf het Wenchang Spacecraft Launch Center op het eiland Hainan. Momenteel is de Tianhe  (‘harmonie der hemelen’) bemand, er zijn drie Shenzhou 14-missie-astronauten of beter gezegd ’taikonauten’ aan boord. Van de 50 geplande Chinese lanceringen voor 2022 stonden er zes missies op de agenda die betrekking hebben op het ruimtestation Tiangong. Twee bemande missies, de Shenzhou 14 en 15, twee vracht- of ‘Tianzhou’-missies, en twee laboratoriummodule-missies. Een vracht- en een bemanningsmissie (Tianzhou 4 en Shenzhou-14) zijn reeds uitgevoerd. De nog te lanceren experimentmodules, de Wentian en de Mengtian, wegen allebei rond de 20.000 kg, en zijn voornamelijk ontworpen om wetenschappelijke experimenten in te doen. De Wentian heeft ook nieuwe luchtsluisfaciliteiten voor ruimtewandelingen of ‘extravehicular activities’ (EVA’s), en ook zal de Wentian een tweede, kleinere robotarm aan het station toevoegen.

Wentian module Credits; Leebrandoncremer/wikimedia commons

De grote robotarm op de Tianhe zal de nieuwe modules a.h.w. vangen, en in positie brengen nadat ze bij Tianhe zijn aangemeerd. De Wentian zal tevens dienen als back-up van de Tianhe-kernmodule. Een 53 meter hoge LM-5B-raket met daarop getakeld de Wentian-module werd afgelopen 18 juli overgebracht van een assemblagegebouw naar het lanceerplatform van het Wenchang Space Center, zie hier de Space.com-video van deze rollout. De raket, die 849.000 kg weegt, werd in twee uur tijd 2,8 kilometer naar het lanceerpad vervoerd. SpaceNews meldt dat de lancering wordt verwacht rond 14:20 ‘Peking tijd’, of 08:20 NL’se tijd op 24 juli a.s. De Wentian zal, zodra hij aangemeerd is bij een dockingpoort van de Tianhe, worden geherpositioneerd door de 10 meter lange robotarm van de Tianhe, naar een andere poort, waar de module de rest van de tijd zal blijven en gereed zal worden gemaakt voor ingebruikname. De Wentian zal voornamelijk worden gebruikt voor het doen van wetenschappelijke experimenten maar beschikt ook over extra slaapvertrekken voor astronauten, wat betekent dat er in totaal zes bemanningsleden tijdelijk aan boord van Tiangong kunnen blijven. De Mengtian zal mogelijk in oktober a.s. gelanceerd worden.

Het Chinese ruimtestation zal, eenmaal voltooid, kleiner en minder zwaar zijn dan het ISS. Het ISS zou op aarde naar schatting zo een 460 ton wegen, Tianhe zal, eenmaal voltooid, ongeveer een vijfde zo zwaar zijn. Maar China zet vol in op wetenschappelijke experimenten aan boord van de Tianhe. Het station zal 14 interne experiment-rekken bevatten en meer dan 50 externe dockingpunten om instrumenten te plaatsen voor experimenten in de ruimteomgeving. Er zijn zo’n 1000 experimenten geselecteerd, en bij deze selectie zijn er ook enkele internationale experimenten verkozen om op de Tianhe uitgevoerd te worden, dit in het kader van een programma dat wordt uitgevoerd door de VN/UNOOSA, zie hier de verkozen experimenten, i.s.m. het CNSA (Chinese Nationale Space Agency). De levensduur van het ruimtestation wordt geschat op 10 – 15 jaar.

Foto met panoramacamera A vanaf het Tianhe, tijdens de eerste Shenzhou-13 EVA, in november 2021. Credits: CMSA/CCTV/Chinese Academy of Sciences

Het Tiangong-programma
‘Tiangong’ (hemels paleis), is de naam van het ruimtestationprogramma van China, en voluit heet het ‘Project 921 Tiangong Program’. Tiangong zal bestaan uit drie hoofdcomponenten – een kernmodule die is bevestigd aan twee ruimtelaboratoria – met een gecombineerd gewicht van bijna 70 ton. De 18 meter lange Tianhe ‘harmonie der hemelen’ is de kernmodule, en werd op 29 april 2021, ook vanaf Wenchang, gelanceerd op een Lange Mars-5B raket. De Tianhe bevat een woon- en servicemodule, en een dockingpunt. Vanaf Wenchang werden er vervolgens twee Tianzhou-vrachtmissies, in resp. mei en september 2021, naar het ruimtestation gelanceerd. De Tianzhou-2 cargomodule was het eerste constructie-element dat aan Tianhe werd gevoegd. In juni 2021 werden er drie taikonauten op de Shenzhou-12-missie naar Tianhe gelanceerd. Ze bleven drie maanden. Het station zal uiteindelijk een T-vorm krijgen en het doel is eind 2022 volledig operationeel te zijn. In het najaar van 2022 zal naar verwachting ook de eerste Chinese bemanningswisseling plaats gaan vinden wanneer de Shenzhou-15 met aan boord drie taikonauten, zich bij de, dan reeds in het station aanwezige, bemanning van de Shenzhou-14 zal voegen. Voor het eerst zal China dan zes astronauten tegelijkertijd in een baan om de aarde hebben. De Shenzhou-13-missie, werd vanaf de lanceerbasis Jiuquan op 16 oktober 2021 uitgevoerd, in april j.l. maakten deze ’13’-missie, een eerste zogeheten ‘snelle’ terugkeer naar de Aarde in een Shenzhou, wat inhield dat de bemanning in slechts enkele uren na het loskoppelen van de Tianhe landde op aarde, i.p.v. er 24 uur of langer over te doen. Zie voor meer info over de lancering/livestream, SpaceLaunchNow.  Bronnen; China Space Daily, Xinua.newsSpaceNews, GlobalTimes, ChinaDaily ScientificAmerican

Share

Comments

  1. En hoe staat het met de experimentele ion thruster Angele? Werkt dat ding? https://futurism.com/chinas-new-space-station-powered-ion-thrusters

    • Angele van Oosterom zegt

      Hoi Nico,
      Hoe het nu mee staat, so far so good lijkt me, maar voor meer info heb ik de vraag doorgespeeld aan het ESA propulsielab. Voor nu vond ik o.a. onderstaand info op quora, het geeft wel aardig weer wat de voor- en nadelen zijn t.o.v. chemische voortstuwing, en de keuze voor het een of ander;

      D. Cote schrijft, citaat;”Ionenmotoren bestaan ​​al sinds de jaren 60. Ze zijn de go-to-methode voor voortstuwing met hoog rendement en laag energieverbruik. De meeste satellieten die tegenwoordig in een baan om de aarde zijn, gebruiken een vorm van ionenaandrijving om hun baan te behouden, inclusief alle 1.500 Starlink-satellieten die zich momenteel in LEO bevinden.China is de eerste die ze op een ruimtestation gebruikt. Ze zijn om die reden groter dan de meeste ionenaandrijvingen, maar niet abnormaal groot. Voordelen: Ze zijn zeer efficiënt i.v.m. de voortstuwing van chemische raketten. Er hoeft dus minder brandstof naar het station te worden gestuurd om het stationair te houden. Nadelen: Ze zijn erg traag en hebben VEEL stroom nodig. Vermogen dat niet voor andere (vermoedelijk wetenschappelijke) doeleinden kan worden gebruikt terwijl de motoren draaien. Ze hebben waarschijnlijk een groot batterijpakket nodig dat zelf zwaar is en behoorlijk wat ruimte in beslag neemt. Het ISS heeft zijn eigen chemische voortstuwingssysteem op de Zarya-module, maar wordt tegenwoordig gebruikt als back-upsysteem. De primaire methode voor aandrijving van ruimtestation is om de voortstuwingssystemen van aangemeerde vrachtschepen zoals de Russische Progress of de Amerikaanse Cygnus te gebruiken.Het is duidelijk dat de extra brandstof die nodig is voor aandrijving, betekent dat ze minder vracht kunnen vervoeren dan ze anders zouden doen. De ene methode is niet echt beter dan de andere, maar het Chinese station ontvangt mogelijk niet zo vaak bezoeken van vrachtschepen. Dit en zijn kleinere formaat maken de ionenvoortstuwing aan boord een aantrekkelijkere oplossing in vergelijking met het ISS. Mogelijk heeft het er ook mee te maken dat China van plan is het station decennia lang in een baan om de aarde te behouden. NASA heeft nooit experimentele ionenaandrijvingen geïnstalleerd. Misschien omdat NASA nooit zeker heeft geweten hoelang het Congres zal blijven betalen om het ISS te onderhouden. Kortom, lange termijn denken i.p.v. korte termijn operaties. Een van de ionenaandrijvingen die momenteel in ontwikkeling is, brandt al meer dan 11 maanden achter elkaar. Een magnetisch veld zorgt ervoor dat de deeltjes geen schade aanrichten of de motor uithollen, terwijl een speciaal keramisch materiaal ervoor zorgt dat hij niet beschadigd door straling.”

      https://www.quora.com/How-significant-is-it-that-Chinas-new-space-station-uses-an-Ion-Drive-to-stay-in-orbit

      groet,
      Angele

Speak Your Mind

*