28 maart 2024

Niet de ‘kijkhoek’ bepaalt hoe we de actieve galactische kernen zien, maar hun groeisnelheid

credit: Emma Alexander, https://emmaalexander.github.io/resources.html

Enkele weken terug had ik deze Astroblog waarin het ging over de verschillende soorten van Active Galactic Nuclei (AGN), de kernen van sterrenstelsels waarin zich een actief superzwaar zwart gat bevindt – hierboven de illustratie waar het toen om draaide. De illustratie is gemaakt door Emma Alexander, astrofysicus in Engeland. Het toont de verschillende verschijningsvormen van de AGN en het is gebaseerd op het model dat de kijkhoek bepaalt in welke verschijningsvorm we de AGN zien en de mate waarin de donutachtige wolk van gas en stof rondom het zwarte gat het licht blokkeert. Kijken we rechts in de straalstroom van de AGN dan zien we deze als een blazar, kijken we er in een flauwe hoek vanaf de zijkant tegenaan dan lijkt het een ‘narrow line radiogalaxy’ te zijn, zoals hierboven te zien.

Ryan Hickox en Tonima Tasnim Ananna. Credit: Robert Gill

Nu zijn twee sterrenkundigen van de Universiteit van Dartmouth echter gekomen met een nieuwe verklaring van de verschillende verschijningsvormen van de AGN. Volgens Tonima Tasnim Ananna en Ryan Hickox is het niet de kijkhoek die de verschillen verklaart, maar de fase waarin het zwarte gat zich bevindt en z’n groeisnelheid die daarmee samenhangt. Hoe actief een zwart gat is (of eigenlijk de accretieschijf rondom het zwarte gat) hangt af van hoeveel gas en stof er naar het zwarte gat toe valt. De donutachtige wolk (Engels: torus) rondom het zwarte gat blijkt erg te wisselen afhankelijk van hoeveel materie er naar het zwarte gat stroomt. Ananna en Hickox denken dat er een duidelijke relatie is tussen de structuur van de torus en hoe het zwarte gat groeit, in welke fase van de groei deze zich bevindt.

Impressie van een superzwaar zwart gat met een omringende accretieschijf en twee energierijke straalstromen. Credit: ESA/NASA, the AVO project and Paolo Padovani

Hier is het vakartikel over het onderzoek aan de AGN, verschenen in the Astrophysical Journal. Bron: Universiteit van Darmouth.

Share

Speak Your Mind

*