ESA/Gaia/DPAC, CC BY-SA 3.0 IGO
Op 13 juni j.l. werd de derde Data Release (DR3) van de Europese satelliet Gaia vrijgegeven, een enorme schat aan informatie over de Melkweg, met onder andere de gegevens van honderden miljoenen sterren, zoals hun massa, grootte, temperatuur en samenstelling. De meest bekende ster van allemaal is uiteraard de zon, die 4,57 miljard jaar oud is en die warmte af geeft als gevolg van de fusie van waterstof in helium in zijn kern. Dat zal niet altijd zo blijven, ooit zal de waterstof in de kern op raken en vangt een nieuwe levensfase van de zon aan. Om dat goed in beeld te krijgen hebben Orlagh Creevey (Observatoire de la Côte d’Azur) en zijn collega’s de DR3 gegevens gebruikt om te kijken naar sterren die identiek zijn in massa en samenstelling als de zon. Om de toekomst van de zon te schetsen hebben ze gebruik gemaakt van het bekende Hertzsprung-Russell (HR) diagram, waarin de lichtkracht en de temperatuur van sterren in beeld worden gebracht. Gedurende z’n levensloop verandert de massa van een ster niet zo veel, maar wel de lichtkracht en temperatuur en dat wordt weer bepaalt door hetgeen zich in de kern van de ster afspeelt, waar de fusie van atomen plaatsvindt. Hieronder het HR-diagram dat Gaia heeft gemaakt.
Het bekende Hertzsprung-Russell diagram op basis van de metingen van Gaia. Credit: ESA/Gaia/DPAC
De zon maakt nu deel uit van de hoofdreeks (Engels: ‘main Sequence’) van het HR-diagram. Orlagh en zijn collega’s filterden de DR-3 gegevens om alleen die sterren te tonen met dezelfde massa en chemische samenstelling als de zon. Omdat ze de leeftijd lieten verschillen, trokken de 5863 sterren die ze selecteerden een lijn over het HR-diagram dat de evolutie van onze zon van zijn verleden naar zijn toekomst weergeeft. Het onthulde de manier waarop onze ster zijn temperatuur en helderheid zal variëren naarmate hij ouder wordt, een evolutie die te zien is in de gif-animatie hierboven en de video hieronder. Als de zon 8 miljard jaar oud is zal hij zijn hoogste temperatuur bereiken, daarna zal hij afkoelen en in omvang gaan toenemen. Als hij 10 á 11 miljard jaar oud is zal hij een rode reus zijn, daarna zal hij zijn buitenlagen wegblazen en zal de kern krimpen tot een kleine witte dwerg, die zo groot als de aarde zal zijn.
Meer info over de visualisatie van verleden en toekomst van de zon is hier te vinden. Bron: ESA.
Speak Your Mind