26 april 2024

Voor het eerst is er nu een volledig 3D beeld van een binair ster-planeetsysteem

Imptressie van vooraan de planeet GJ 896Ab en daarachter de sterren GJ 896A en GJ 896B. Credit: Sophia Dagnello, NRAO/AUI/NSF.

Door zeer goed te kijken naar de ‘wiebel’ in de banen van twee sterren die om elkaar heen draaien hebben sterrenkundigen een op Jupiter lijkende planeet ontdekt. En dat heeft voor het eerst een zeer nauwkeurige bepaling op kunnen leveren van de driedimensionale structuur van dit systeem, van de banen van de twee sterren én de planeet. Het gaat om het systeem genaamd GJ 896AB, dat bestaat uit twee rode dwergsterren die op 20 lichtjaar afstand van ons staan, GJ 896A en GJ 896B. Er zijn al meer dan 5000 exoplaneten bekend, maar GJ 896Ab, zoals de planeet heet, is slechts één van de drie die met deze techniek is ontdekt, de techniek die astrometrie heet. De planeet draait om de grootste ster van het systeem, GJ 896A, die 44% van de massa van de zon heeft, de kleinere GJ 896B heeft 17% van de massa van de zon. De twee sterren staan net zo ver van elkaar vandaan als Neptunus van de zon staat en ze draaien in 229 jaar om elkaars gemeenschappelijke zwaartepunt. GJ 896Ab is twee keer zo zwaar als Jupiter en hij draait in 284 dagen om zijn ster.

Impressie van de banen van de planeet en de sterren. Credit: Sophia Dagnello, NRAO/AUI/NSF.

De afstand tussen de twee bedraagt iets minder dan de afstand tussen Venus en de zon. Het baanvlak van de planeet maakt een hoek van 148° met het vlak waarin de sterren om elkaar draaien. De waarnemingen die gedaan zijn aan het systeem van GJ 896AB bestrijken een zeer lange periode: optisch is het systeem waargenomen tussen 1941 en 2017, met de VLBI techniek in radiostraling tussen 2006 en 2011 en met nieuwe VLBI-technieken in 2020. Op basis van al die waarnemingen heeft men voor het eerst een animatie kunnen maken met een volledig 3D beeld van een binair ster-planeetsysteem, welke hieronder te zien is.

Two Stars and a Planet from NRAO Outreach on Vimeo.

Hier is het vakartikel over de waarnemingen aan het systeem van GJ 896AB. Bron: NRAO.

Share

Speak Your Mind

*