20 april 2024

Dankzij beschermende corona om Magelhaense Wolken heen kunnen ze nog steeds sterren vormen

Credit: NASA

De Grote en Kleine Magelhaense Wolken zijn twee dwergstelsels van het Melkwegstelsel, die vanaf het zuidelijk halfrond makkelijk met het blote oog ’s nachts te zien zijn. Naast de wolken zelf zijn er ook dunne langgerekte stromen van gas waargenomen, die het gevolg zijn van de interactie met de Melkweg, die met z’n zwaartekracht aan de wolken trekt. Dat gebeurt al miljarden jaren en je zou verwachten dat de Magelhaense Wolken helemaal uit elkaar getrokken zouden zijn of minstens dat ze door gebrek aan koud gas gestopt zouden zijn met stervorming. Maar dat is niet wat we zien, de stervorming is erg hoog in beide dwergstelsels, kijk bijvoorbeeld naar de sterproductie in de tarantulanevel, een gigantische stellaire kraamkamer in de Grote Magelhaense Wolk. Een team van sterrenkundigen onder leiding van Dhanesh Krishnarao (Colorado College) heeft nu ontdekte hoe dat mogelijk is. Onderzoek met de Cosmic Origins Spectrograph (COS) van de Hubble ruimtetelescoop én van gearchiveerde gegevens van een oude satelliet genaamd Far Ultraviolet Spectroscopic Explorer (FUSE) heeft laten zien dat de Magelhaense Wolken omgeven zijn door een corona, een soort van beschermende wolk vol met heet, supergeladen gas. Het is deze corona die er voor zorgt dat het koude gas in de Magelhaense Wolken zelf niet naar de Melkweg sijpelt, maar daar blijft en daar kan dienen als brandstof voor nieuwe stervorming.

Eerder was al duidelijk geworden dat sterrenstelsels zich kunnen hullen in een beschermende cocon van heet gas en nu blijken ook de beide dwergstelsels van de melkweg zo’n corona te hebben, eentje die zich tot wel 100.000 lichtjaar van de dwergstelsels uitstrekt. De corona is zelf zeer diffuus en onzichtbaar, maar door het ultraviolette licht van zeer ver verwijderde quasars te bestuderen konden Krishnarao en z’n team de corona toch zien. Het UV-licht passeert onderweg naar de aarde de corona en dat zorgt er voor dat bepaalde absorptielijnen zichtbaar worden in het spectrum van de quasar. Onderzoek aan de spectra van 28 quasars liet zien dat de Magelhaense Wolken omgeven zijn door een hete corona waar zuurstof, koolstof en silicium in zitten. Hier het vakartikel over de ontdekking van de Magelhaense corona, verschenen in Nature. Bron: Phys.org.

Share

Speak Your Mind

*