29 maart 2024

IceCube heeft hoogenergetische neutrino’s waargenomen uit M77 (NGC 1068)

IceCube. Credit: MARTIN WOLF, ICECUBE/NSF

Een internationaal team van wetenschappers heeft met behulp van de IceCube detector in het ijs van de Zuidpool hoogenergetische neutrino’s ontdekt die afkomstig zijn uit M77 (NGC 1068), het bekende actieve sterrenstelsel in het sterrenbeeld Walvis (Cetus), 47 miljoen lichtjaar van ons vandaan. Het is de tweede keer dat met IceCube de bron van hoogenergetische neutrino’s exact is bepaald, de eerste keer was in 2018, toen de blazar TXS 0506+056 als bron werd geïdentificeerd. Vandaag werd door het IceCube team een presentatie gegeven, die via YouTube online te aanschouwen was, en daarin werden de resultaten van de ontdekking bekendgemaakt. Eén neutrino afkomstig vanuit de richting van een sterrenstelsel aan de hemel is onvoldoende om zeker te zijn, maar in het geval van M77 werden door IceCube maar liefst 79 neutrino’s gedetecteerd, die allen energieën hadden in het tera-eV bereik, zeer energierijk dus.

NGC 1068, alias M77. Credit NASA / ESA / A. VAN DER HOEVEN

M77 is een balkspiraalstelsel en het is een Seyfert II stelsel, hetgeen betekent dat het een zeer actief superzwaar zwart gat in zijn kern heeft, eentje die we onder een bepaalde hoek waarnemen – zie deze blog over de verschillende soorten van actieve galactische kernen. Dat zwarte gat wordt omgeven door een dichte wolk van gas en stof, dat de vorm van een donut heeft. Neutrino’s kunnen door die wolk heendringen en na een lange reis de aarde bereiken, maar de gammastraling die de neutrino’s vanaf de bron begeleiden kunnen niet door die wolk heendringen en die zijn daarom achtergebleven. Er is dan ook geen gammastraling vanuit de kern van M77 waargenomen. Hierboven zie je een foto van M77, bewerkt door Astroblogger André van der Hoeven.

Meer informatie vind je in deze twee artikelen, die morgen in Science zullen verschijnen:

Illustratie van de neutrinowaarnemingen en -ontdekkingen op de Zuidpool. Credit: IceCube/NSF

Bron: UWM.

Share

Speak Your Mind

*