19 april 2024

Mysterie van de schijf van satellietstelsels rondom het Melkwegstelsel is opgelost

Simulatie van dwergstelsels in een vlak rondom de Melkweg en het Andromedastelsel. Credit: Till Sawala/Sibelius collaboration

Al decennia buigen sterrenkundigen zich over de vraag hoe het toch komt dat alle satellietstelsels van het Melkwegstelsel zich lijken te bevinden in één gigantische groot roterend plat vlak, de zogeheten ‘plane of satellites’, welke in de jaren zeventig voor het eerst werd waargenomen. Je zou denken dat alle satellieten van de Melkweg, dwergsterrenstelsels in de buurt die gravitationeel gebonden zijn aan de Melkweg, zich verspreiden over een grote bol rondom de Melkweg zouden bevinden, zoals ook de donkere materie zich in een grote bolvormige halo rondom het vlak van de Melkweg bevindt. Het vigerende heelalmodel, het ΛCDM model dat uitgaat van het bestaan van donkere energie en materie, voorspelt dat ook. Maar waarom dan toch die platte schijf waarin de meeste satellieten zich bevinden? Een internationaal team van sterrenkundigen heeft er onderzoek naar gedaan en wat blijkt: het vlak van satellieten in de Melkweg is een kosmologische eigenaardigheid, eentje die van tijdelijke aard is.

Credit: Till Sawala / Sibelius collaboration

Till Sawala (University of Helsinki) en z’n team hebben gebruik gemaakt van gegevens verzameld met de Europese Gaia satelliet. Met Gaia zijn onder andere de bewegingen van 11 satellietstelsels nauwkeurig in beeld gebracht. Met die gegevens heeft men vervolgens een supercomputer laten berekenen hoe de positie van de 11 satellieten ten opzichte van de Melkweg vroeger was en hoe die in de toekomst zal zijn, zoals weergegeven in de grafiek hierboven. In de simulatie die volgde zagen ze in een paar honderd miljoen jaar het vlak van sterrenstelsels zich vormen en oplossen – voor sterrenkundigen slechts een oogwenk in kosmische tijd. Het is dus louter toeval dat we juiste nu de satellieten in dat vlak zien. Naar voren kwam ook dat men bij eerdere studies geen rekening had gehouden met de afstanden van satellieten tot het centrum van de Melkweg, waardoor de virtuele satellietsystemen veel ronder leken dan de echte. Daarmee rekening houdend vonden ze verschillende virtuele Melkwegen met een schijf van satellietstelsels die erg lijkt op wat is waargenomen.

Hier is het vakartikel genaamd ‘The Milky Way’s plane of satellites is consistent with ΛCDM’ over het onderzoek aan het vlak van de satellietstelsels, verschenen in Nature Astronomy. Bron: Phys.org.

Share

Speak Your Mind

*