18 april 2024

Slang aan de hemel vastgelegd met ESO-telescoop

Op deze nieuwe infraroodopname is achter de vage oranje gloed van de Sh2-54-nevel een groot aantal sterren waarneembaar. Deze prachtige stellaire kraamkamer in het sterrenbeeld Serpens (Slang) is gedetailleerd vastgelegd met de Visible and Infrared Survey Telescope for Astronomy (VISTA) van de ESO-sterrenwacht op Paranal in Chili.

De Sh2-54-nevel in het infrarood vastgelegd met VISTA. Credit: ESO/VVVX

Toen onze verre voorouders naar de nachthemel keken, herkenden ze allerlei patronen in de sterren. De Oude Grieken bijvoorbeeld noemden een van deze ‘sterrenbeelden’ Slang, omdat de vorm ervan aan een slang deed denken. Wat ze niet konden zien, was dat er in de ’staart’ van dit sterrenbeeld allerlei prachtige astronomische objecten staan, waaronder de Adelaarnevel, de Omeganevel en de Sh2-54-nevel. Laatstgenoemde is het onderwerp van deze spectaculaire nieuwe infraroodopname.

Nevels zijn uitgestrekte wolken van gas en stof waarbinnen sterren worden geboren. Met behulp van grote telescopen kunnen astronomen deze tamelijk zwakke objecten tot in de kleinste details waarnemen. De hier getoonde Sh2-54-nevel is ongeveer 6000 lichtjaar van ons verwijderd. De letters ’Sh’ verwijzen naar de Amerikaanse astronoom Steward Sharpless, die in de jaren 50 van de vorige eeuw meer dan driehonderd nevels in kaart heeft gebracht.

De Sh2-54-nevel in zichtbaar licht, vastgelegd met de VST. Credit: ESO.

Naarmate de technologie om het heelal te onderzoeken zich verder ontwikkelt, neemt ook ons begrip van deze stellaire kraamkamers toen. Een van deze ontwikkelingen is dat astronomen nu soorten licht kunnen waarnemen die we met onze eigen ogen niet kunnen zien, waaronder infraroodlicht. Net zoals het dier waaraan het sterrenbeeld Serpens zijn naam dankt het vermogen heeft ontwikkeld om infrarood licht waar te nemen om zijn omgeving beter te begrijpen, zo hebben wij infraroodinstrumenten ontwikkeld om meer te weten te komen over het heelal.

De sterrenhoop NGC 6604 in het sterrenbeeld Slang. Credit: ESO, IAU and Sky & Telescope

Zichtbaar licht wordt tegengehouden door de wolken van stof die in nevels te vinden zijn. Maar infraroodlicht gaat daar vrijwel ongehinderd doorheen. Op bijgaande foto is daardoor een schat aan sterren te zien die normaal gesproken achter de stofsluiers schuilgaan. Dit is bijzonder nuttig, omdat wetenschappers zo veel beter kunnen onderzoeken wat zich in de stellaire kraamkamers afspeelt, en zo meer te weten kunnen komen over het ontstaan van sterren.

De infraroodfoto is vastgelegd met de gevoelige 67 megapixel-camera van ESO’s VISTA-telescoop van de Paranal-sterrenwacht in het noorden van Chili. Hij is gemaakt in het kader van de VISTA Variables in the Via Láctea eXtended-survey (VVVX). Dit is een meerjarenproject waarbij een groot deel van de Melkweg herhaaldelijk op infrarode golflengten wordt waargenomen. Dat levert waardevolle informatie op over de evolutie van sterren. Bron: ESO.

Share

Speak Your Mind

*