Fragment uit de Illustris simulatie met donkere materie (groen en blauw) en sterrenstelsels als gele puntjes. Credit: Images: Miguel A. Aragon-Calvo. Simulation data: Illustris TNG project
Is ons eigen Melkwegwegstelsel bijzonder of niet, heeft het een soort van status in het heelal of is het er eentje uit een dozijn? Een recent onderzoek door een internationaal team van sterrenkundigen laat zien dat ons Melkwegstelsel inderdaad bijzonder is, dat het eigenlijk groter is dan het zou moeten zijn. En dat heeft te maken met de zogeheten ‘kosmologische muur’. zo’n kosmologische muur is een afgeplatte ordening van sterrenstelsels die gevonden zijn rond andere sterrenstelsels en die worden gekenmerkt door lege gebieden, ‘leegtes’ (Engels: voids) genoemd, aan weerszijden ervan. Deze leegtes lijken de sterrenstelsels samen te drukken tot een pannenkoekachtige vorm, dat is de afgeplatte ordening die is waargenomen. Deze kosmologische muur, in dit geval de Lokale Muur (Engels: Local Sheet) genoemd, beïnvloedt hoe de Melkweg en nabije sterrenstelsels rond hun as draaien, op een meer georganiseerde manier dan wanneer we ons op een willekeurige plek in het universum zouden bevinden, zonder zo’n muur. Normaal gesproken zijn sterrenstelsels een stuk kleiner dan de kosmologische muur die hun omringd. Maar niet de melkweg, die blijkt groter te zijn, aldus simulaties van sterrenstelsels, die uitgevoerd zijn in het kader van het IllustrisTNG project. Miguel Aragón (Instituto de Astronomía, México) en zijn team hebben simulaties uitgevoerd van miljoenen sterrenstelsels in een kubus met zijden van een miljard lichtjaar lengte.
Bovenaanzicht van de Lokale Muur, waar de melkweg en 13 andere stelsels toe behoren. Credit: Hd93129 – Wikipedia.
Uit de simulaties komt naar voren dat slechts een handjevol sterrenstelsels – pakweg één op de miljoen – is zoals de Melkweg, ingebed in een kosmologische muur zoals de Lokale Muur én net zo zwaar als ons eigen Melkwegstelsel. De sterrenkundigen waarschuwen dat we moeten oppassen voor een ‘Copernicaans vooringenomenheid’, dat we er voor moeten waken ons zelf niet een prominente plek in het heelal te geven. Voorlopig lijkt het Melkwegstelsel echter wel bijzonder te zijn: de berekeningen laten zien dat je minstens een half miljard lichtjaar ver moet reizen om een andere kosmologische muur te vinden met een sterrenstelsel erin dat zo groot is als de Melkweg, honderden keren verder weg dan het meest nabije sterrenstelsel bij de Melkweg, het bekende Andromedastelsel.
Meer informatie vind je in het vakartikel van M.A. Aragon-Calvo et al, The unusual Milky Way-local sheet system: implications for spin strength and alignment, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters (2022).
Bron: Phys.org.
