25 april 2024

Het Sparklerstelsel laat ons zien hoe het Melkwegstelsel er vroeger uitzag

Artistieke impressie van het Sparklerstelsel. Het wordt omgeven door vijf satellietstelsels en vele bolhopen. Credits: James Josephides, Swinburne University.

We hebben het er eerder al over gehad: het Sparkler sterrenstelsel, dat door Webb is ontdekt en dat omgeven is door bolvormige sterrenhopen en satellietstelsels, negen miljard lichtjaar van ons vandaan – het heeft z’n naam te danken aan de kleine geelrode puntjes om het stelsel heen, ‘sparkles’ zijn vonken. Het stelsel ligt in het zuidelijke sterrenbeeld Vliegende Vis (Volans) en we kunnen ‘m zien doordat de cluster SMACS 0723, dat met een afstand van 4,24 miljard lichtjaar tussen de aarde en het Sparklerstelsel gelegen is, door z’n zwaartekrachtwerking zorgt voor kromming van de ruimte én versterking van het licht van het Sparklerstelsel en diens bolhopen. Recente waarnemingen door een team van sterrenkundigen onder leiding van Duncan Forbes (Swinburne University in Australië) en Aaron Romanowsky (San Jose State University in the VS) laten nu zien dat het Sparklerstelsel een goede representatie is van ons eigen Melkwegstelsel in z’n vroege jaren.

Het Sparklerstelsel is weliswaar veel kleiner dan de Melkweg (z’n massa bedraagt maar 3% van dat van de melkweg), maar het is juist door de botsingen met de bolhopen en satellietstelsels dat het nog moet groeien, net zoals ook met de melkweg is gebeurd. Het onderzoek van Forbes en Romanowsky laat zien dat de bolhopen op jongere versies lijken van de bolhopen rond ons eigen Melkwegstelsel. Met verdere waarnemingen willen ze nog meer satellietstelsels en bolhopen om het Sparklerstelsel vinden en dan kijken welke interactie er tussen hen is.

Meer informatie vind je in het vakartikel van Duncan A Forbes et al, Reconstructing the genesis of a globular cluster system at a look-back time of 9.1 Gyr with the JWSTMonthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters (2022).

Bron: RAS.

Share

Speak Your Mind

*