Credit: NASA, ESA, CSA, STScI
Sterrenkundigen van de Universiteit van Stockholm zijn er in geslaagd om met behulp van de Webb ruimtetelescoop compacte structuren van sterrenhopen waar te nemen in het vroege heelal, de zogeheten klonten (Engels: clumps). Eén van de allereerste objecten waar Webb vorig jaar kort na de wetenschappelijke ingebruikname naar keek was de cluster SMACS0723, welke vier miljard lichtjaar van ons verwijderd is. Door de massa van de cluster werkt deze als een zwaartekrachtlens, een effect dat al in 1915 voorspeld werd door Albert Einstein op grond van zijn Algemene relativiteitstheorie. Dakzij die natuurlijke lenswerking wordt het licht van sterrenstelsels op de achtergrond van SMACS0723 verbogen én versterkt en dat maakt het mogelijk deze stelsels, die voorkwamen in het vroege heelal (tot een miljard jaar na de oerknal) in detail te bestuderen. Zodoende was men in staat om op de foto die Webb van SMACS0723 heeft gemaakt vijf sterrenstelsels uit het vroege heelal te identificeren (zie de afbeelding bovenaan). Eén van die stelsels is het Sparklerstelsel, waar ik het eerder deze week ook al over had.
#Starformation at the smallest scales – a JWST study of the clump populations in SMACS0723: https://t.co/Xkxt0Sh9WB -> https://t.co/bsJgG8PKYD
— Daniel Fischer @[email protected] (@cosmos4u) February 8, 2023
Dankzij de waarnemingen van met Webb was men in staat om in de vijf sterrenstelsels – de verst verwijderde ervan kwam al voor toen het heelal nog maar 680 miljoen jaar oud was – stellaire groepen te detecteren, zeer compacte structuren binnen de sterrenstelsels, structuren die ze ‘klonten’ hebben genoemd. Dankzij deze waarnemingen konden de onderzoekers het verband bestuderen tussen de vorming van klonten en evolutie en de groei van sterrenstelsels een paar miljoen jaar na de oerknal. Specifiek voor de twee sterrenstelsels Sparklerstelsel en het Vuurwerkstelsel (Firework galaxy) heeft men gezien dat de kleur en lokatie van de sterren in de klonten wijzen op botsingen van stelsels die hebben plaatsgevonden.
Meer informatie vind je in het vakartikel “Star formation at the smallest scales; A JWST study of the clump populations in SMACS0723” dat gepubliceerd is in de Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.
Dit artikel zit achter een paywall. Link naar de gratis versie vind je in de tweet hierboven. Bron: Universiteit van Stockholm.
