Beweging van sterren in de halo van het Andromedastelsel in kaart gebracht: rood als ze van ons vandaan gaan, blauw als ze naar ons toekomen. Credit; KPNO/NOIRLab/AURA/NSF/E. Slawik/D. de Martin/M. Zamani
Dat er in het Melkwegstelsel complexe stromen van sterren zijn die allemaal dezelfde kant uit bewegen en die het gevolg van zijn van vroegere botsingen met satellietstelsels en bolhopen is al jaren bekend. Maar nu zijn voor het eerst ook aanwijzingen gevonden voor dergelijke ‘galactische immigratie’, zoals ze het noemen, in een ander sterrenstelsel en wel het bekende Andromedastelsel (M31). Met het Dark Energy Spectroscopic Instrument (DESI) verbonden aan de Nicholas U. Mayall 4-meter Telescoop van het Kitt Peak National Observatorium in de VS zijn de bewegingen in kaart gebracht van bijna 7500 sterren in de binnenste halo van het Andromedastelsel. IUit de positie en beweging van de sterren kon men zien dat ze zo’n twee miljard jaar geleden deel moeten hebben uitgemaakt van een ander sterrenstelsel dan het Andromedastelsel en dat dat stelsel toen in botsing kwam met het Andromedastelsel, waarna ze terecht kwamen in diens halo.
Een andere weergave van de beweging van de sterren in de halo van het Andromedastelsel. Credit: KPNO/NOIRLab/AURA/NSF/Local Group Survey Team/T.A. Rector (University of Alaska Anchorage)/D. de Martin/M. Zamani
Dat is ook het geval bij de meeste sterren in de halo van het Melkwegstelsel, die zijn daar gekomen dankzij een botsing met een kleiner stelsel nog langer geleden, zo’n 8 tot 10 miljard jaar geleden. DESI is feitelijk gebouwd om miljoenen sterrenstelsels te bestuderen en daarmee meer te weten te komen over de werking van donkere energie, de mysterieuze stuwende energie achter de versnelde uitdijing van het heelal. Maar in dit geval kon het instrument ook goed gebruikt worden om sterren relatief dichtbij huis in kaart te brengen – het stelsel staat zo’n 2,5 miljoen lichtjaar van ons vandaan. Kosmische archeologie zoals ze dit ook wel noemen geeft de sterrenkundigen meer inzicht op de wijze waarop stelsels zoals het onze en het Andromedastelsel zijn ontstaan en groeien.
Meer informatie vind je in het vakartikel van Dey, A. et al., (2023) “DESI Observations of the Andromeda Galaxy: Revealing the Immigration History of our Nearest Neighbor”, te verschijnen in The Astrophysical Journal.
Bron: NOIRLab.
Speak Your Mind