Ontdekking massarijke sterrenstelsels in vroege heelal zet vigerende heelalmodel onder druk

Credit: NASA, ESA, CSA, I. Labbe (Swinburne University of Technology). Image processing: G. Brammer (Niels Bohr Institute’s Cosmic Dawn Center at the University of Copenhagen).

Het lijkt inmiddels de proporties aan te nemen van een nieuw wetenschappelijk debat: de verst verwijderde sterrenstelsels die Webb zag zijn niet in strijd met kosmologische ΛCDM model versus de ontdekking massarijke sterrenstelsels in vroege heelal zet het vigerende ΛCDM heelalmodel onder druk. Het eerste was enkele maanden terug het nieuws van de dag – nothing to see here, everything is allright. En deze week is het omgekeerde in het nieuws: Discovery of massive early galaxies defies prior understanding of the universe. Wat is het geval: sterrenkundigen hebben in het kader van de Cosmic Evolution Early Release Science (CEERS) Survey met Webb zes sterrenstelsels in het vroege heelal ontdekt die te zwaar zijn volgens de voorspelling van het ΛCDM model, het heelal dat veronderstelt dat er naast gewone materie ook donkere materie (CDM) en donkere energie (Λ) in het heelal zijn, de ene zorgend voor extra aantrekkingskracht, de andere voor extra uitdijingskracht. Een internationaal team van sterrenkundigen, onder wie de Nederlandse onderzoekers Ivo Labbé (Swinburne University, Australië) en Pieter van Dokkum (Yale University, VS), vond de zes stelsels met Webb, stelsels die al bestonden toen het heelal nog maar 3% van z’n huidige leeftijd had, da’s 500 tot 700 miljoen jaar na de oerknal (die 13,8 miljard jaar geleden plaatsvond).

Credit: NASA, ESA, CSA, I. Labbe (Swinburne University of Technology). Image processing: G. Brammer (Niels Bohr Institute’s Cosmic Dawn Center at the University of Copenhagen)

Of de zes waargenomen objecten daadwerkelijk sterrenstelsels zijn is nog niet zeker – het zouden in theorie ook superzware zwarte gaten kunnen zijn – maar los van de aard van de objecten zijn ze pakweg 100 keer zo zwaar als wat voorspellingen van 99% van de heelalmodlelen aangeven, waaronder het vigerende ‘concordantiemodel’, het ΛCDM heelalmodel. De afstanden tot deze zes ‘sterrenstelsels’ zijn nog niet spectroscopisch bevestigd, zoals wel gebeurd is met de stelsels die waargenomen zijn middels het JADES-programma, dus het zou kunnen zijn dat ze in werkelijkheid dichterbij staan en daarmee wel in overeenstemming zijn met de modellen.

Hier het het vakartikel over de waarnemingen met Webb aan de zes sterrenstelsels, verschenen in Nature. Bron: Penn State University.

Gerelateerde Astroblogs:

Webb ontdekt de op één na en op drie na verste sterrenstelsels die ooit zijn gezien Mogelijk kan de top-10 van verste sterrenstelsels in het heelal weer herzien worden – dankzij Webb/JADES