Chandra ontdekt twee paar dwergstelsels die op ramkoers met elkaar liggen

Met de Chandra röntgenruimtetelescoop van de NASA hebben sterrenkundigen twee paar dwergsterrenstelsels ontdekt die op het punt staan om met elkaar in botsing te raken. De dwergstelsels, die hooguit twintig keer zo weinig massa hebben als het Melkwegstelsel (overeenkomend met een massa van maximaal drie miljard zonsmassa), bevinden zich in twee clusters van sterrenstelsels, Abell 133 en Abell 1758S, beiden in het sterrenbeeld Walvis (Cetus). Onderzoek naar dwergstelsels zoals deze twee paren zijn belangrijk omdat sterrenstelsels in het vroege heelal groeiden tot grotere formaten door botsingen van dwergstelsels. Omdat dwergstelsels in het vroege heelal heel lichtzwak zijn kunnen die botsingen niet waargenomen worden, dus onderzoekt men botsingen van dwergstelsels die ‘dichtbij’ plaatsvinden, zoals in Abell 133 en Abell 1758S, de eerste 760 miljoen lichtjaar van ons vandaan, de tweede 3,2 miljard lichtjaar. Hierboven zie je de twee paar van dwergstelsels, hieronder een gelabelde versie.

De sterrenkundigen hebben het paar dwergstelsels in Abell 133 ‘Mirabilis’ genoemd, naar een bedreigde soort kolibrie die bekend staat om hun uitzonderlijk lange staarten. De twee dwergstelsels staan zo dichtbij elkaar, dat er nog maar één object te zien is, linksonder op de foto, met daarboven een lange staart, die het gevolg is van de getijdewerking van de botsing. In Abell 1758S zijn de botsende dwergstelsels nog wel afzonderlijk zichtbaar, die hebben de namen ‘Elstir’ en ‘Vinteuil’gekregen, twee karakters uit een boek van Marcel Proust.

In alle vier dwergstelsels bevindt zich in het centrum een superzwaar zwart gat. Ook die zullen uiteindelijk met elkaar botsen en dan nog zwaardere superzware zwarte gaten vormen. Het zijn die zwarte gaten die actief worden door het materiaal dat aangevoerd wordt door de botsing en daardoor stralen ze röntgenstraling uit, hetgeen is waargenomen met Chandra. Meer informatie vind je in dit vakartikel, dat verschenen is in The Astrophysical Journal. Bron: NASA.