20 april 2024

Zware protoster groeit door toevoer materie via een spiraalpatroon

Credit: R. A. Burns

Een internationaal team van sterrenkundigen heeft bij een zware babyster, ook wel een protoster geheten, waargenomen dat de ster omgeven is door een schijf van gas en stof met een spiraalpatroon. Voor zware sterren die gevormd worden en die al vanaf het begin zwaarder dan acht zonsmassa zijn, had men eerder al het idee dat ze niet groeien door een continue geleidelijke aanvoer van materie, maar dat de accretie, zoals de toevoer van materie ook wel wordt genoemd, schoksgewijs gaat, via abrupte toevoer van materie via korte, opeenvolgende ‘groepstuipen’. Het team, dat onder leiding stond van Ross A. Burns (NOAJ) bestudeerde met diverse radiotelescopen, die via de VLBI-techniek als één grote radiotelescoop werkten, de protoster G358-MM1. Met de radiotelescopen waren ze in staat om de emissie van gebieden in de schijf rondom G358-MM1 in kaart te brengen, emissie die verliep door ethanol in de schijf, dat als een maser radiostraling produceert als het verhit wordt.

Artistieke impressie van G358-MM1 Credit: Charlie Willmott and Ross Burns

Met een nieuwe techniek die de ‘heat-wave . apping’ wordt genoemd waren ze in staat om rondom G358-MM1 afzonderlijke gebieden in kaart te brengen waar maser-emissie van ethanol plaatsvindt. Als er brokstukken materie op de protoster vallen dan komt er een uitbarsting van energie vrij, die eerst delen van de binnenste schijf verhit en zich daarna uitbreidt naar verder weg gelegen delen. Uit de waarnemingen blijkt dat G358-MM1 omgeven wordt door een schijf waarin een soort van spiraalarmen zichtbaar zijn, vier stuks maar liefst, te zien in de afbeelding bovenaan. G358-MM1 is nog maar de derde zware protoster waar men gezien heeft dat ‘ie groeit door schoksgewijze toevoer van materie – hier een blog over één van die andere sterren.

Meer informatie vind je in het vakartikel van  R. A. Burns et al, A Keplerian disk with a four-arm spiral birthing an episodically accreting high-mass protostarNature Astronomy (2023).

Bron: Phys.org.

Share

Speak Your Mind

*