Boekbespreking: Gaten in het heelal

De cover van Gaten in het heelal. Credit: New Scientist.

In het kader van ‘Pocket Science’, een reeks met boekjes van het populair-wetenschappelijke tijdschrift New Scientist, die in maximaal 100 pagina’s actuele wetenschappelijke onderwerpen behandelen, is onlangs een nieuw boekje verschenen: Gaten in het heelal – een duik in zwarte gaten, witte gaten en wormgaten, van Ans Hekkenberg. Het draait in het 99 pagina’s tellend boekje (exclusief dankwoord, daarmee precies binnen dat maximum) vooral om zwarte gaten, ‘dé plekken in het heelal waar ons voorstellingsvermogen op onovertroffen wijze op de proef wordt gesteld‘, zoals Hekkenberg het in de inleiding zegt. En inderdaad: zwarte gaten zijn mysterieuze, bizarre objecten, die op theoretische gronden al opdoken als mogelijke consequenties van de Algemene Relativiteitstheorie van Einstein uit 1915 en die in de jaren zestig daadwerkelijk werden waargenomen, als de niet-zichtbare compagnons in röntgendubbelstersystemen ^[1]En die we bovendien al twee maal daadwerkelijk gefotografeerd hebben met de EHT, eerst M87* en daarna ons ‘eigen superzware zwarte gat’ Sgr A*.. Bizar omdat ze letterlijk ruimte en tijd in hun buurt verdraaien, omdat ze fenomenaal groot, maar óók fenomenaal klein kunnen zijn, omdat ze kunnen verdampen, omdat ze een paradox vormen met betrekking tot de wet van behoud van informatie, omdat de singulariteit in de kern van het zwarte gat niet met de huidige theorieën verklaard kan worden, bizar omdat ze verwant zijn aan witte gaten en wormgaten, die nu alleen nog hypothetische objecten zijn. Afijn, Hekkenberg beschrijft het allemaal in het boekje op een leuke, leesbare en duidelijke manier – als ware het een IKEA-handleiding bouwt ze voor de ogen van de lezer een Svarthål op, in de IKEA-winkels te vinden in Stelling 12b – pas op bij het uitpakken van de doos. Onderdelen in de doos: een waarnemingshorizon, een gat met een gekromde ruimtetijd, een singulariteit, een accretieschijf en twee jets, that’s all folks. Meer niet? Nee, zwarte gaten zijn in wezen héél simpel, ze hebben ‘geen haar’ zoals het zo mooi is geformuleerd.

Afijn, wat mij betreft is dit boekje het aanschaffen waard en biedt het de lezer even een moment om in één van de mysterieuze gaten te duiken die ons heelal bevat.

Gerelateerde Astroblogs:

Alles zal uiteindelijk verdampen, niet alleen zwarte gaten De Event Horizon Explorer (EHE) wil de fotonring van een zwart gat gaan bestuderen Het zwarte gat Sagittarius A* draait bijna zo hard als mogelijk rond