De dubbele quasar gefotografeerd door Hubble. Credit: NASA, ESA, Yu-Ching Chen (UIUC), Hsiang-Chih Hwang (IAS), Nadia Zakamska (JHU), Yue Shen (UIUC)
Sterrenkundigen zijn er in geslaagd om met een aantal grote telescopen twee quasars in het vroege heelal te ontdekken die slechts 10.000 lichtjaar van elkaar verwijderd zijn en die op weg zijn naar een kolossale botsing. Het gaat om twee quasars die al bestonden toen het heelal nog maar drie miljard jaar oud was, in de jeugdperiode van het heelal, dat nu bijna 13,8 miljard jaar oud is. Het tweetal wordt J0749+2255 genoemd en voor de ontdekking en bevestiging ervan werd gebruikt gemaakt van twee ruimtetelescopen – Hubble en Gaia – en twee telescopen op aarde, Keck en Gemini, beiden op Hawaï. Quasars zijn feitelijk superzware zwarte gaten, die zeer actief zijn omat ze enorme hoeveelheden materie toegevoerd krijgen, dat in hun snel ronddraaiende accretieschijf terecht komt, waar het wordt verhit en gaat stralen. Er worden in het vroege heelal vaker paren van superzware zwarte gaten ontdekt, allemaal onderweg om te botsen en samen te smelten tot nog grotere superzware zwarte gaten (hetgeen inmiddels al gebeurd is, alleen zie we dat niet vanaf de aarde, we zien alleen zoals ze tóen waren).
Artistieke impressie van de twee quasars. Credit: NASA, ESA, Joseph Olmsted (STScI)
Om de dubbele aard van J0749+2255 bevestigt te krijgen was er veel werk nodig, waarbij niet alleen de genoemde telescopen werden ingezte, maar ook de Very Large Array radiotelescoop en de Chandra röntgen-ruimtetelescoop. Ook hier een mooi voorbeeld van multi-messenger sterrenkunde, zoals het heet. Hier is het vakartikel over de ontdekking van J0749+2255, verschenen in Nature. Bron: Keck.
