Impressie van een uitbarsting bij V1355 Orionis. Op de achtergrond zijn compagnon. Credit: NAOJ
Een team van Japanse sterrenkundigen is er in geslaagd om door waarnemingen gedaan met een combinatie van telescopen zowel op aarde als in de ruimte een supervlam van een ster in de buurt van de zon waar te nemen. De zon kan uitbarstingen hebben in de vorm van zonnevlammen, protuberansen of coronale massa ejaculaties (CME’s), maar de uitbarstingen van sommige sterren kunnen wel tien keer krachtiger zijn dan de grootste uitbarsting die ooit op de zon is waargenomen. V1355 Orionis is één van die sterren, eentje die op 400 lichtjaar van ons vandaan ligt en die met nog een compagnon een dubbelster vormt. Met de 3.8-m Seimei Telescoop in Japan en de Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) van de NASA in de ruimte hebben ze V1355 Orionis in de gaten gehouden. Bekend was al dat de ster een grillig karakter heeft en af en toe enorme uitbarstingen kent en inderdaad kon men er eentje compleet monitoren, een uitbarsting waarbij 7 x 10^35 erg aan energie vrijkwam. Het blijkt dat het begon met een protuberans (Engels: prominence) die vanaf het steroppervlak omhoog schoot, een lange, grillig gevormde materiebrug in de atmosfeer van de ster. De snelheid van de materie in de protuberans was minstens de ontsnappingssnelheid van de ster (347 km/s, mogelijk was de snelheid tot zelfs 1690 km/s) en dat betekende dat het gas in staat was uit de zwaartekracht van de ster te ontsnappen en dat het zich als een CME kon ontwikkelen, een golf van heet plasma die de ruimte in wordt gespuwd. Daarbij werden biljarden tonnen aan materie de ruimte in gespuwd (9.5 × 10^18 g < M < 1.4 × 10^21g).
Meer informatie vind je in het vakartikel van Shun Inoue et al, Detection of a High-velocity Prominence Eruption Leading to a CME Associated with a Superflare on the RS CVn-type Star V1355 Orionis, The Astrophysical Journal (2023).
Bron: NAOJ.
