25 april 2024

Die sliert sterren achter een ontsnapt superzwaar zwart gat is waarschijnlijk een sterrenstelsel

Boven de mysterieuze sliert van gas en sterren, midden en onder IC 5249, in UV resp. optisch licht. Credit: ESA/Hubble

Ik berichtte hier eerder over dat rondzwervende superzwarte zwarte gat dat een lange sliert van sterren achter zich aan sleurde, reizend door de intergalactische riuimte – zie deze en deze Astroblogs daarover. Pieter van Dokkum (Yale University in New Haven, Connecticut) en z’n team hadden de dunne sliert waargenomen met de Hubble ruimtetelescoop en zij kwamen vervolgens met de theorie van een ‘Rogue Supermassive Black Hole’, dat na een interactie miljoenen jaren terug met twee andere superzware zwarte gaten uit een sterrenstelsel werd gestoten en toen door de ruimte ging reizen, daarbij onderweg stuitend op het ijle gas in het zogeheten circumgalactische medium (CGM), waardoor er een schokgolf ontstaan en het zwarte gat net als een komeet een lange staart van gas en pasgevormde sterren achter zich laat. De theorie stuitte direct al op bezwaren van collega-sterrenkundigen, want zo’n rondzwervend superzwaar zwart gat is best wel controversieel. En nu is daar een nieuwe verklaring, die een stuk eenvoudiger is. Jorge Sanchez Almeida (Instituto de Astrofísica de Canarias – IAC) en z’n collega’s denken namelijk dat we hier niet te maken hebben met een lange sliert van gas en sterren achter een superzwaar zwart gat, maar van een sterrenstelsel zonder centrale verdikking, waar we tegen de zijkant aan kijken (Engels: ‘edge-on’). Het zijn geen ongewone sterrenstelsels, ze worden platte of dunne sterrenstelsels genoemd.

De rotatiesnelheid in het object en in IC5249. Credit: Jorge Sanchez Almeida et al. 

De mysterieuze sliert van gas en sterren vergeleken ze met een bekend plat sterrenstelsel, IC5249 in het sterrenbeeld Toekan. De gegevens die bekend zijn van de sliert en van IC5249 bleken opvallend veel gelijkenissen te hebben, zoals de snelheid van de sterren en de massa. Zie daarvoor de twee grafieken hierboven en onder. Almeida zegt dat het wel een bijzonder sterrenstelsel is, want het is een groot sterrenstelsel op een afstand waar de meeste sterrenstelsels kleiner zijn. Wachten is nu vast en zeker op een reactie van Van Dokkum et al.

De relatie tussen de rotatiesnelheid en massa in het object en in IC5249. Credit: Jorge Sanchez Almeida et al.

Meer informatie vind je in het vakartikel van Jorge Sánchez Almeida et al, Supermassive black hole wake or bulgeless edge-on galaxy?Astronomy & Astrophysics (2023).

Bron: Phys.org.

Share

Speak Your Mind

*