18 april 2024

Archief voor juni 2023

Voor het eerst is het Melkwegstelsel bekeken door het ‘neutrinovenster’ en wel door IceCube

Op een heldere donkere nacht kan je het licht van de melkweg met je blote oog zien. Op 25 maart 1951 lukte het de Amerikanen H.I. Ewen en E.M. Purcell (Harvard Universiteit) om radiostraling van de Melkweg op te vangen. Daarna volgden andere delen van het EM-spectrum, waarmee de Melkweg werd … [Lees meer...]

Webb heeft voor het eerst sterlicht gezien bij quasars (lees: een superzwaar zwart gat) in het vroege heelal

Sterrenkundigen zijn er voor het eerst in geslaagd om sterlicht op te vangen van twee quasars in het vroege heelal, actieve superzware zwarte gaten in sterrenstelsels die minder dan een miuljard jaar na de oerknal al bestonden. En dat deden ze - niet verrassend - met de Webb ruimtetelescoop. Met het … [Lees meer...]

Pulsar-klokken openen nieuw venster op zwaartekrachtgolven

Een team van Europese astronomen heeft, samen met Indiase en Japanse collega’s, voor het eerst sterke aanwijzingen gevonden voor ultra-laagfrequente zwaartekrachtgolven, die waarschijnlijk afkomstig zijn van paren van superzware zwarte gaten in het midden van samensmeltende sterrenstelsels. Het is … [Lees meer...]

Europese Euclid missie wordt zaterdag 1 juli gelanceerd – volg het hier live!

Komende zaterdag 1 juli om 17.11 uur Nederlandse tijd wordt Euclid gelanceerd, de Europese missie die ontwikkeld is om de grootschalige structuur van het heelal in kaart te brengen en ons te helpen twee mysterieuze componenten te begrijpen: donkere materie en donkere energie. Euclid wordt gelanceerd … [Lees meer...]

‘Lachende kat’-nevel vastgelegd op nieuwe ESO-opname

Deze oranje en rode wolk, die deel uitmaakt van de nevel Sh2-284, is hier uiterst gedetailleerd in beeld gebracht met behulp van gegevens van de VLT Survey Telescope van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO). In deze nevel wemelt het van de jonge sterren, doordat gas en stof in de nevel … [Lees meer...]

Verrassend molecuul helpt bij detecteren protoplaneten

Een team wetenschappers met daarbij Alice Booth (Universiteit Leiden) heeft met behulp van de ALMA-telescopen siliciummonosulfide-moleculen in de stofschijf rondom een jonge ster ontdekt die duiden op planeetvorming. De methode vormt een alternatief voor als directe waarneming of beeldvorming van … [Lees meer...]

Webb ontdekt voor het eerst een cruciaal koolstofmolecuul in een protoplanetaire schijf

Een internationaal team van sterrenkundigen is er in geslaagd om met de Webb ruimtetelescoop voor het eerst methyl kation (CH3+) te ontdekken en wel in een protoplanetaire schijf rondom een jonge ster. Dat methyl kation, ook wel methenium geheten, is een simpel molecuul met een unieke eigenschap: … [Lees meer...]

Hierbij mijn bijdrage aan Solarcan Day – 2023 I

We beleefden afgelopen woensdag 21 juni niet alleen het zomersolstitium, maar het was ook nog eens 'Solarcan Day', de eerste van dit jaar. Solarcan Day, mmmmmm misschien heb je er nog nooit van gehoord, dus ik leg het uit. Twee keer per jaar maakt de zon een solsitium of zonnewende mee, het moment … [Lees meer...]

Röntgenecho waargenomen van een uitbarsting 200 jaar geleden van zwart gat Sgr A*

Een internationaal team van sterrenkundigen heeft met NASA's Imaging X-ray Polarimetry Explorer (IXPE) een röntgenecho ontdekt, veroorzaakt door een uitbarsting 200 jaar geleden van Sagittarius A* (kortweg Sgr A*), het superzware zwarte gat in het centrum van het Melkwegstelsel, dat ruim vier … [Lees meer...]

Voor het eerst een lange gammaflits gezien in centrum oud sterrenstelsel

Een internationaal team van sterrenkundigen heeft voor het eerst een lange gammaflits waargenomen bij het centrum van oud sterrenstelsel. Dat is bijzonder omdat zo'n gammaflits meestal ontstaat bij instortende zware sterren of bij lang om elkaar cirkelende neutronensterren en die zijn er niet in het … [Lees meer...]