29 maart 2024

Mysterieuze ‘streepjes’ ontdekt in het centrum van het Melkwegstelsel

MeerKAT opname met de horizontale én vertikale strepen in het centrum van de Melkweg. Credit: Farhad Yusef-Zadeh/Northwestern University

Een internationaal team van sterrenkundigen heeft in het centrum van het Melkwegstelsel met radiowaarnemingen iets nieuws ontdekt, mysterieuze ‘streepjes’, langwerpige structuren die zo’n 5 tot 15 lichtjaar lang zijn en die vanuit de kern van de Melkweg, waar het superzware zwarte gat Sagittarius A* gelegen is, in horizontale richting in het vlak van de Melkweg verspreid zijn. Het was een team onder leiding van Farhad Yusef-Zadeh (Northwestern University, VS) die de ontdekking deed. Yusef-Zadeh heeft eerder al (in de jaren tachtig alweer) andere langwerpige structuren ontdekt in hetzelfde gebied, lange filamenten. Alleen waren die met een lengte tot 150 lichtjaar veel langer dan de nu gevonden streepjes en ze waren ook vertikaal gericht ten opzichte van het vlak van de Melkweg in plaats van horizontaal/radiaal, zoals de richting van de streepjes lijkt te zijn.

MeerKAT opname van de korte, horizontale en radiële streepjes in het centrum van de Melkweg. Credit: Farhad Yusef-Zadeh/Northwestern University

Voor de vondst van de mysterieuze streepjes maakte men gebruik van de South African Radio Astronomy Observatory’s (SARAO) MeerKAT radiotelescoop in Zuid-Afrika. Om de streepjes zichtbaar te maken maakte men gebruik van een bepaalde techniek om de achtergrondruis uit de opnames weg te halen. Yusef-Zadeh denkt dat de streepjes een leeftijd van zo’n zes miljoen jaar hebben. Hij had niet verwacht na de vertikale filamenten ook deze horizontale structuren te vinden. Hij denkt dat ze beiden verband houden met de activiteit van Sgr A*, het centrale superzware zwarte gat, dat ruim vier miljoen zonsmassa zwaar is. Die moet enkele miljoenen jaren geleden een uitbarsting hebben gehad met de langwerpige structuren als gevolg.

Schematische weergave van de uitstroom vanuit Sgr A* van structuren in het centrum van de Melkweg. Credit: Farhad Yusef-Zadeh/Northwestern University

De lange filamenten staan loodrecht op het vlak van de Melkweg, terwijl de korte streepjes (die weg hebben van de punten en streepjes van Morsecode) horizontaal gelegen zijn ten opzichte van het vlak en radieel weglopen ten opzichte van Sgr A*. De vertikale filamenten zijn magnetisch en relativistisch, d.w.z. dat het gas er zeer hoge snelheden heeft. De horizontale streepjes lijken thermische straling te geven en verband te houden met moleculaire gaswolken.

MeerKAT opname van de lange filamenten. Credit: Farhad Yusef-Zadeh/Northwestern University

Meer informatie vind je in het vakartikel The Population of the Galactic Center Filaments: Position Angle Distribution Reveal a Degree-scale Collimated Outflow from Sgr A* along the Galactic PlaneThe Astrophysical Journal Letters (2023).

Bron: Phys.org.

 

Share

Comments

  1. in sommige modellen zijn dit restanten van Herbig Haro plasma jets.

Speak Your Mind

*