Credit: J. Spilker / S. Doyle, NASA, ESA, CSA
Sterrenkundigen hebben in een sterrenstelsel dat meer dan 12 miljard lichtjaar van de aarde verwijderd is complexe organische moleculen ontdekt en wel met de Webb ruimtetelescoop, tsja hoe kan het ook anders. Nooit eerder zijn zo ver complexe organische moleculen waargenomen. Joaquin Vieira (University of Illinois, VS) en zijn team bestudeerden het stelsel, dat SPT0418-47 heet en er veel stof bevat. Het was eerder al ontdekt met de South Pole Telescope (SPT) op de Zuidpool en het is zichtbaar dankzij een zwaartekrachtlens: een sterrenstelsel precies tussen ons en SPT0418-47 gelegen, op drie miljard lichtjaar afstand, zorgt er voor dat het licht van SPT0418-47 wordt afgebogen én maar liefst 30 tot 35 keer wordt versterkt, als ware het een kosmische telescooplens. SPT0418-47 bestond al toen het heelal nog maar 1,5 miljard jaar oud was, pakweg 10% van de huidige leeftijd van het heelal. De uitlijning van achtergrondstelsel-zwaartekrachtlens-aarde is zo perfect dat het licht van SPT0418-47 een ring vormt om het lensstelsel heen, zoals te zien op de foto hierboven. Hieronder zie je schematisch hoe zo’n Einsteinring wordt geproduceerd.
Credit: S. Doyle / J. Spilker
Spectroscopische waarnemingen gedaan met Webb laten zien dat SPT0418-47 veel zware elementen bevat, hetgeen er op wijst dat er toen al veel generaties van sterren moeten zijn geweest, die hun omgeving met de door hen geproduceerde zware elementen vervuilden. Met Webb kon men ‘polycyclic aromatic hydrocarbons‘ (PAH’s) zien in het stelsel, moleculen die we op aarde aantreffen in de uitlaten van auto’s of bij bosbranden en die bestaan uit gekoppelde aromatische ringen van waterstof en koolstof. Men denkt dat deze organische moleculen de bouwstenen vormen van leven.
Meer informatie vind je in het vakartikel van Justin Spilker, Spatial variations in aromatic hydrocarbon emission in a dust-rich galaxy, Nature (2023).
Bron: Universiteit van Illinois.
Speak Your Mind