Vanochtend om 10.00 uur Nederlandse tijd werd de Focused Product Release (FPR) van ESA’s Gaia ruimtetelescoop gepubliceerd. Onderdeel van die FPR waren de waarnemingen die met Gaia gedaan zijn aan Omega (ω) Centauri, een bolhoop in het zuidelijke sterrenbeeld Centaurus.
Dit soort clusters van sterren behoren tot de oudste objecten in het heelal, waardoor ze bijzonder waardevol zijn voor wetenschappers die naar ons kosmische verleden kijken. Helaas kunnen telescopen ze door de lichtintensiteit van hun kernen propvol sterren moeilijk in beeld brengen. Daarom zijn ze nog steeds het ontbrekende puzzelstukje in onze kaarten van het heelal.
Om deze lacunes in onze kaarten op te vullen, koos Gaia voor Omega Centauri, de grootste bolvormige cluster die vanaf de aarde te zien is en een goed voorbeeld van een ’typische’ cluster. In plaats van alleen op individuele sterren te focussen, zoals gewoonlijk het geval is, hanteerde Gaia een speciale methode om een groter stuk hemel rondom de kern van de cluster in kaart te brengen telkens wanneer de sterrenhoop in beeld kwam.
“In Omega Centauri ontdekten we meer dan een half miljoen nieuwe sterren die Gaia nog nooit eerder had gezien, in slechts één cluster!” vertelt hoofdauteur Katja Weingrill van het Leibniz-Institute for Astrophysics Potsdam (AIP), Duitsland, en lid van de Gaia Collaboration. Hierboven in de slider of schuifregelaar zie je de twee foto’s van Omega Centauri, links met het donkere gat in de kern, welk eerst niet zichtbaar was, rechts met de sterren tot in de kern zichtbaar, 526.587 stuks om precies te zijn.
“Het is niet alleen maar het dichten van gaten in onze kaarten, hoewel dit op zichzelf al waardevol is,” voegt co-auteur en Gaia Collaboration-lid Alexey Mints, ook van het AIP, toe. “Met deze gegevens konden we sterren detecteren die te dicht bij elkaar staan om goed te kunnen worden gemeten met de gangbare methodes van Gaia. Dankzij de nieuwe gegevens kunnen we bestuderen hoe de structuur van de cluster is, hoe de sterren waaruit de bolhoop bestaat zijn verspreid, hoe ze bewegen en nog veel meer, zodat we een complete grootschalige kaart van Omega Centauri kunnen vervaardigen. Hiermee benutten we Gaia ten volle. We hebben dit geweldige kosmische instrument op maximaal vermogen gezet.”
Bron: ESA.
