Credit: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO), Y. Asaki et al.
Sterrenkundigen zijn er in geslaagd om met ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) met de hoogste resolutie tot nu te behaald een oude ster scherp in beeld te brengen. Ze pasten de zogeheten band-to-band (B2B) methode toe op de koolstofrijke ster R Leporis, welke 1.535 lichtjaar van ons vandaan staat in het sterrenbeeld Haas (Lepus) – de ster staat ook wel bekend onder de naam ‘Hind’s Crimson Star’. Zonder die methode kwamen ze op een resolutie van 75 milli-boogseconden, mét de methode werd maar liefst 5 milli-boogseconde bereikt. Dat komt neer op het zien van een mensenhaar op 4 km afstand. De waarnemiungen met ALMA laten zien dat de ster omgeven is door een ringachtige structuur en dat er gas vanaf de ster, die in een ver stadium van z’n evolutie zit, de ruimte in stroomt. ALMA bestaat uit een ‘array’ van radioschotels in Chili, die maximaal 16 km van elkaar vandaan staan. In de hoogste frekwenties (Band 10, tot een frekwentie van 950 GHz) was men in staat om die resolutie van 5 milli-boogseconde te bereiken. In de toekomst wil men er ook jonge sterren mee gaan onderzoeken, sterren waar zich ook nog planeten aan het vormen zijn. Eén zo’n ster is TW Hydrae en met ALMA zou men daar structuren moeten kunnen zien tot de omvang van de baan van de aarde (zie de illustratie hieronder).
Credit: NAOJ, ALMA (ESO/NAOJ/NRAO), Tsukagoshi et al., Andrews (Harvard-Smithsonian CfA)
De genoemde “band-to-band” (B2B) methode is een nieuwe kalibratietechniek, die ze gebruiken om de invloed van verstoringen door turbulenties in de aardse atmosfeer op de waarnemingne te verminderen.
Time to celebrate for @almaobs ! 🥳 🎉
In a test that imaged the evolved Milky Way star R Leporis, ALMA — in which ESO is a partner — achieved the sharpest observations since it began operations. 1/
More info: https://t.co/YBpOilrlQu
📷 ALMA (ESO/NAOJ/NRAO)/Y. Asaki et al. pic.twitter.com/8sHm5jVmGZ
— ESO (@ESO) November 15, 2023
Meer informatie vind je in deze twee vakartikelen:
- Luke T. Maud et al, ALMA High-frequency Long-baseline Campaign in 2019: Band 9 and 10 In-band and Band-to-band Observations Using ALMA’s Longest Baselines, The Astrophysical Journal Supplement Series (2023).
- Yoshiharu Asaki et al, ALMA High-frequency Long Baseline Campaign in 2021: Highest Angular Resolution Submillimeter Wave Images for the Carbon-rich Star R Lep, The Astrophysical Journal (2023).
Bron: Phys.org.
