19 april 2024

Archief voor 2023

Alexei Starobinsky – één van de bedenkers van de inflatietheorie – is overleden

Op 21 december is Alexei Starobinsky (1948-2023) op 75-jarige leeftijd overleden, de Russische natuurkundige en kosmoloog, die samen met de Amerikaan Alan Guth en zijn landgenoot Andrei Linde bedenker was van de inflatietheorie. In 2014 ontvingen zij alle drie de prestigieuze Kavli prijs  voor hun … [Lees meer...]

Mysterie dubbele krater aan de achterkant van de maan is vrijwel zeker opgelost + Fijne Feestdagen!

Het mysterie van de oorzaak van een tweetal nieuwe maankraters aan de 'achterkant van de maan' lijkt opgelost. Een team onderzoekers van het Space4 Center van de Universiteit van Arizona heeft recent bevestigd dat de meest waarschijnlijke oorzaak een gebruikte raketbooster van de Chinese Chang'e … [Lees meer...]

De Mercuriaanse Zon

Mercurius is een planeet die gemakkelijk over het hoofd wordt gezien. Misschien wel omdat ze zo klein is, of omdat ze slechts zelden met het blote oog zichtbaar is. Maar waarschijnlijk ook wel omdat men weinig leuke feitjes over de planeet kent. Mercurius heeft echter wel degelijk een bijzondere … [Lees meer...]

Webb heeft een supernova ontdekt in een gelensd sterrenstelsel – eerder deed Hubble hetzelfde… in hetzelfde stelsel

November dit jaar nam de Webb ruimtetelescoop MACS J0138.0-2155 waar, een enorm cluster van sterrenstelsels. Door de massa van al die sterrenstelsels bij elkaar - pakweg een biljard zonsmassa in totaal - wordt de ruimte om het cluster heen verbogen en dat zorgt er voor dat het licht van het … [Lees meer...]

De winter begint vandaag – iedereen een fijn solstitium gewenst!

Vandaag om exact 04.27 uur Nederlandse tijd begint de astronomische winter – de weerkundige winter was al op 1 december begonnen. Dat is het moment van het solstitium (Latijn voor 'zonnestilstand'), ook wel de zonnewende genoemd. De zon heeft op dat moment de ecliptische lengte van 270° (het … [Lees meer...]

Nieuwe 1,5 miljard-pixel ESO-foto toont ‘Rennende Kip-nevel’ in ongekend detail

Met de feestdagen voor de deur trakteert de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) je alvast op een ‘kerstkip’. De vandaag gepresenteerde foto toont een gasnevel die bekendstaat als de Rennende Kip-nevel. De 1,5 miljoen pixels tellende opname is gemaakt met de VLT Survey Telescope (VST), die is … [Lees meer...]

Chandra, WIYN en 2MASS brengen de ‘Kerstboomcluster’ prachtig in beeld

NGC 2264 is deels een open sterrenhoop, deels een HII-gebied van geïoniseerd atomair waterstof en deels een diffuse nevel in het sterrenbeeld Eenhoorn (Monoceros). Het hemelobject ligt ongeveer 2500 lichtjaar van de Aarde en werd op 18 januari 1784 ontdekt door de Duits-Britse astronoom William … [Lees meer...]

Een timelapse van 14 jaar gammabronnen aan de hemel waargenomen door Fermi

NASA's Fermi ruimtetelescoop werd in juni 2008 gelanceerd en sindsdien neemt 'ie het heelal waar in het gammagebied van het EM-spectrum, met name met z'n Large Area Telescope (LAT), waarmee fotonen met een energie tussen 20 MeV en 300 GeV kunnen worden waargenomen. Tussen augustus 2008 en augustus … [Lees meer...]

Reminder: Doe mee met de tiende (!) Astro Top-25, aflevering 2023

En daar is ‘ie weer, de Astro Top-25 2023 en dit keer met een heus jubileum: het is voor de tiende keer dat we ‘m doen! Vanaf 2014 hebben we ieder jaar in december de Astro Top-25, een top 25 van muzieknummers die op de een of andere manier iets te maken hebben met astronomie of ruimtevaart. Het kan … [Lees meer...]

Mogelijk kan de top-10 van verste sterrenstelsels in het heelal weer herzien worden – dankzij Webb/JADES

Op 14 november jongstleden publiceerde ik de Top-10 van de verste sterrenstelsels in het heelal, een lijstje waarvan de meeste sterrenstelsels ontdekt zijn met de James Webb Space Telescope (JWST) a.k.a. Webb. Lijstaanvoerder en recordhouder op dit moment is JADES-GS-z13-0, een sterrenstelsel dat … [Lees meer...]