Site pictogram Astroblogs

Wat was er eerst: zwarte gaten of sterrenstelsels?

CREDIT: Roberto Molar Candanosa/Johns Hopkins University.

Het is een kosmische kip-ei vraag: wat was er eerst, zwarte gaten of sterrenstelsels? Recent onderzoek met de Webb ruimtetelescoop lijkt het antwoord er op te geven. Zwarte gaten bestonden niet alleen aan het begin der tijden, ze brachten in de eerste vijftig miljoen jaar van het heelal ook nieuwe sterren voort en zorgden voor een versnelde vorming van sterrenstelsels. Een team van sterrenkundigen onder leiding van Joseph Silk (Johns Hopkins University en Sorbonne University) lijkt daarmee aan de zwarte gaten een nieuwe status te geven: dat zwarte gaten de allereerste bouwstenen zijn van de sterrenstelsels. En daarmee dus niet een product zijn ván de eerste sterrenstelsels. Waarnemingen gedaan met Webb laten zien dat sterrenstelsels in het vroege heelal helderder en groter waren dan gedacht en dat ze toen ook al superzware zwarte gaten in hun kern hadden. Lang was de gedachte dat er eerst zware sterren waren en dat die na een kort, maar heftig leven de eerste zwarte gaten vormden, die vervolgens botsten en grotere zwarte gaten vormden. Maar het team van Silk denkt dat er eerst zwarte gaten waren, die in de eerste honderd miljoen jaar van het heelal via winden invloed hadden op grote gaswolken, die daardoor krimpten tot sterren. Later neemt die snelle stervorming af.

Meer informatie vind je in het vakartikel van Joseph Silk, Mitchell C. Begelman, Colin Norman, Adi Nusser, Rosemary F. G. Wyse. Which Came First: Supermassive Black Holes or Galaxies? Insights from JWST. The Astrophysical Journal Letters, 2024; 961 (2): L39.

Bron: Johns Hopkins University.

 

FacebookTwitterMastodonTumblrShare
Mobiele versie afsluiten