CREDIT NASA, ESA, CSA, and C. Fransson (Stockholm University), M. Matsuura (Cardiff University), M. J. Barlow (University College London), P. J. Kavanagh (Maynooth University), J. Larsson (KTH Royal Institute of Technology)
Voor het eerst heeft men directe aanwijzingen gevonden dat zich in het midden van het restant van SN1987A, de supernova die in februari 1987 aan de hemel verscheen, een neutronenster bevindt. Op 23 februari 1987 zagen sterrenkundigen een supernova in de Grote Magelhaense Wolk verschijnen, een begeleidend dwergstelsel van de Melkweg, 163.000 lichtjaar van ons vandaan. SN 1987A was een type II ‘core-collapse’ supernova, een zware ster (Sanduleak -69 202, een blauwe superreus) die z’n buitenlagen wegblies en wiens kern implodeerde tot… ja tot wat eigenlijk? Het vermoeden was dat de kern een neutronenster of een zwart gat was geworden. Dat vermoeden baseerde men op een paar neutrino’s die gedurende tien seconden twee uur vóór de explosie zelf, dat wil zeggen twee uur voordat de fotonen (lichtdeeltjes) de aarde bereikten. In de jaren na de supernova heeft men wel een restant van de buitenlagen gezien en daarin heeft men gespeurd naar de neutronenster (of toch zwart gat?), maar tot nu toe was er geen treffer.
CREDIT: HUBBLE SPACE TELESCOPE WFPC-3/JAMES WEBB SPACE TELESCOPE NIRSPEC/J. LARSSON
Maar nu heeft men met Webb voor het eerst wel degelijk een belangrijke aanwijzing gevonden voor een neutronenster in het restant van SN1987A. Op 16 juli 2022, toen Webb nog maar net wetenschappelijk actief was geworden, keek ‘ie met z’n Medium Resolution Spectrograph (MRS) modus van het MIRI instrument naar het restant en daarmee kon men een spectrum maken. Daarin kon men zien dat er vanuit de kern van het restant emissie van geïoniseerd argon is. Later keek men met Webb’s Webb’s NIRSpec (Near Infrared Spectrograph) in de IFU modus ook naar het restant en zag men opnieuw geïoniseerde elementen, waaronder vijf keer geïoniseerde argon. Om geïoniseerd argon te krijgen heb je zeer energierijke (UV en röntgen) fotonen nodig En daarvoor heb je een bron nodig die dergelijke straling kan produceren…. de neutronenster waar men al sinds 1987 naar op zoek is! Een zwart gat kan dat niet zijn.
Meer informatie vind je in het vakartikel van C. Fransson, Emission lines due to ionizing radiation from a compact object in the remnant of Supernova 1987A, Science (2024). DOI: 10.1126/science.adj5796. www.science.org/doi/10.1126/science.adj5796.
Bron: ESA.
