In geel de sterren van de Shakti stroom, in blauw die van de Shiva stroom. Credit: ESA/Gaia/DPAC/K. Malhan
Sterrenkundigen hebben met de Europese ruimtetelescoop twee zeer oude sterrenstromen van het Melkwegstelsel ontdekt. Ze worden Shakti en Shiva genoemd – naar twee Hindu goden, die de kosmos schiepen – en ze zijn al twaalf miljard jaar oud, da’s ouder dan de oudste delen in de schijf en spiraalarmen van de Melkweg. De twee sterrenstromen werden ontdekt door een team van sterrenkundigen onder leiding van Khyati Malhan (Max Planck Institute for Astronomy (MPIA) in Heidelberg), dat met Gaia keek naar de beweging van sterren in de Melkweg. Beide stromen bevatten pakweg 10 miljoen zonsmassa aan massa en de sterren zijn 12 tot 13 miljard jaar oud, allen in dezelfde baan rondom het centrum van de Melkweg. Shakti en Shiva bevinden zich beiden in de buurt van het centrum van de Melkweg en het is dankzij het galactisch-archeologische werk van Gaia dat ze opgespoord zijn. Er zijn meer sterrenstromen gevonden in het Melkwegstelsel en die zie je allemaal in de grafiek hieronder.
Credit; ESA/Gaia/DPAC/K. Malhan et al. (2024)
Oude sterren stammen nog uit de tijd dat er weinig zware elementen in het heelal waren, elementen zwaarder dan helium, die door sterrenkundigen ‘metalen’ worden genoemd. De sterren van Shakti en Shiva zijn zeer metaalarm, een teken van hun ouderdom. Sterrenstromen zoals van Shakti en Shiva, maar ook de eerder gevonden Gaia-Sausage-Enceladus, LMS1/Wukong, Arjuna/Sequoia/I’itoi en Pontus wijzen allen op de botsingen van de Melkweg met kleinere stelsels, waardoor de Melkweg zich vormde en groeide en de kleinere stelsels door de getijdewerking uiteen werden gerafeld tot lange slierten van sterren.
‘Shiva and Shakti: Presumed Proto-Galactic Fragments in the Inner Milky Way‘ by K. Malhan and H.-W. Rix (2023) is published in The Astrophysical Journal.
Bron: ESA.
