Webb ontdekt de verst verwijderde botsing van zwarte gaten

Foto met ingezoomd ZS7. Credit: ESA/Webb, NASA, CSA, J. Dunlop, D. Magee, P. G. Pérez-González, H. Übler, R. Maiolino, et al

Met de Webb ruimtetelescoop is de verst verwijderde botsing van twee sterrenstelsels en van de zwarte gaten in de centra van die stelsels waargenomen…. voor zo ver nu bekend. De botsing vond plaats toen het heelal nog maar 740 miljoen jaar oud was, iets dat 13 miljard jaar geleden gebeurde. Het systeem van de twee botsende stelsels wordt ZS7 genoemd. Hannah Übler (University of Cambridge in het VK) en haar team ontdekten de twee botsende sterrenstelsels met Webb en met spectrografische waarnemingen kon men zien dat er zich heet en snel bewegend gas in de buurt van de zwarte gaten bevindt. Vanuit de stelsels komt straling afkomstig van heet geïoniseerd gas en dat heeft alles te maken met de daar gaande botsing. Eén van de zwarte gaten heeft een massa van 50 miljoen zonsmassa, de massa van het andere zwarte gat is moeilijker te bepalen omdat het verborgen wordt door een dichte wolk van gas, maar men denkt dat het een vergelijkbare massa heeft. De ontdekking werd gedaan in het kader van het zogeheten NIRSpec Integral Field Spectroscopy program.

Men denkt dat zwarte gaten kunnen groeien door botsingen zoals in ZS7 het geval is. Ze blijken ook vanaf het begin van het heelal bepalend te zijn voor de ontwikkeling van sterrenstelsels. De twee stelsels van ZS7 zelf zijn niet groot, qua massa zijn ze vergelijkbaar met de Grote Magelhaense Wolk, een satellietstelsel van het Melkwegstelsel. In de toekomst zullen de twee zwarte gaten in ZS7 botsen en dat zal dan zwaartekrachtgolven genereren, iets dat door toekomstige detectoren zoals de Laser Interferometer Space Antenna (LISA) opgevangen kan worden.

De omgeving van ZS7.  Credit: ESA/Webb, NASA, CSA, J. Dunlop, D. Magee, P. G. Pérez-González, H. Übler, R. Maiolino, et al

Meer informatie over de ontdekking van de verst verwijderde zwarte gaten is te vinden in het vakartikel van Hannah Übler et al, GA-NIFS: JWST discovers an offset AGN 740 million years after the big bang, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (2024).

Bron: Phys.org.

Gerelateerde Astroblogs:

In 2009 verdween plotsklaps de zware ster N6946-BH1 – Webb kijkt wat er gebeurd kan zijn Wat was er eerst: zwarte gaten of sterrenstelsels? Meer duidelijkheid over hoe superzware zwarte gaten zo superzwaar zijn geworden