Credit: Serge Brunier; NASA
Sterrenkundigen hebben drie sterren ontdekt die met een leeftijd van 12 tot 13 miljard jaar tot de oudste sterren in het heelal behoren. Ze bevinden zich (relatief) ook in onze nabijheid, in de halo van de Melkweg, het bolvormige omhulsel om de platte schijf met de spiraalarmen. Het MIT-team dat de ontdekking deed spreekt van “Small Accreted Stellar System stars“, oftewel van SASS. Ze bedoelen er mee dat de sterren oorspronkelijk tot een ander, kleiner sterrenstelsel behoorden, dat later opgegaan is in het Melkwegstelsel.
Magellan Telescopes at Las Campanas Observatory, Chile, Credit: Anna Frebel
De drie sterren zijn overblijfselen van die oorspronkelijke oerstelsels. Er moeten nog wel van die dwergstelsels zijn (naast de reeds bekende dwergstelsels rondom de Melkweg), maar ze zijn met hun ultralichtzwakte moeilijk te zien. Anna Frebel en haar team vonden de drie sterren door gegevens te analyseren die verzameld zijn met de 6.5-meter Magellan-Clay telescoop van het at the Las Campanas Observatorium in Chili. In de spectra van waargenomen sterren zochten ze naar spectra met weinig zware elementen, metalen genoemd. Twaalf of dertien miljard jaar geleden had je nog weinig zware elementen, de meeste sterren bestonden alleen uit de oerelementen waterstof en helium, die tijdens de oerknal (die 13,8 miljard jaar geleden plaatsvind) waren gevormd.
Zij o.a. ontdekten de oudste sterren: Ananda Santos, Casey Fienberg en Anna Frebel. Credits: Image: Courtesy of the researchers
Onze eigen zon werd als referentie genomen en de sterrenkundigen (studenten van Frebel) keken met name naar de hoeveelheid strontium, barium en ijzer in de spectra. Eén van de oudste sterren die ze zo vonden had minder dan 1/10.000e van de verhouding ijzer-helium in vergelijking met de zon. Er kwamen drie sterren uit het onderzoek die erg oud bleken te zijn. Ze bevinden zich zo’n 30.000 lichtjaar van de aarde. Gegevens van de Europese Gaia satelliet laat zien dat ze ‘retrograde’ bewegingen hebben, dat wil zeggen dat ze tegendraadse bewegingen hebben, vergeleken met ‘normale’ sterren in een baan om het melkwegcentrum. Die retrograde beweging is een teken dat ze een externe oorsprong moeten hebben, gelegen buiten de Melkweg.
Meer over het onderzoek aan de oudste sterren vind je in het vakartikel van Hillary Diane Andales, Ananda Santos Figueiredo, Casey Gordon Fienberg, Mohammad K Mardini, Anna Frebel. The oldest stars with low neutron-capture element abundances and origins in ancient dwarf galaxies. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 2024; 530 (4): 4712.
Bron: MIT.
Speak Your Mind