Recensie Bram Roza’s documentaire De UFOs van Soesterberg ‘UFO of luchtspiegeling?’

Korporaal Jansen ziet Ufo boven Soesterberg Credits; Bram Roza

Vanaf deze maand is Bram Roza’s documentaire De UFOs van Soesterberg in zijn geheel op Picl te zien. De documentaire, de eerste ‘in zijn soort’ in Nederland, duurt 1 uur en 17 minuten en ik zou willen zeggen ‘ga er maar eens even goed voor zitten’! Roza’s 77-minuten lange, durende documentaire is in mijn ogen, zeer boeiend, en is tegelijk zowel sober, informatief, verrassend, als duidelijk en zeer fraai vastgelegd op filmbeeld. Op 27 november 2023 verscheen reeds een korte Astroblog van mijn hand over de aankondiging van de documentaire. De film ging toen ‘on tour’, en draaide in meerdere zalen in Nederland, en bij de première was er na afloop van de vertoning een Q&A van regisseur Bram Roza (van UFO Meldpunt Nederland). Na deze premiere volgde een filmhuistour en draait nu ook internationaal op filmfestivals. En nu is de film publiekelijk te zien via Picl.

Het incident ‘De UFOs van Soesterberg’, over Bram Roza
In de vroege ochtend van 3 februari 1979, midden in de Koude Oorlog en midden in Nederland, vloog er een enorm driehoekig object over Vliegbasis Soesterberg. Minstens twaalf mannen van de militaire bewakingsdienst op Vliegbasis Soesterberg, waren hiervan getuige. Ze waren met stomheid geslagen want hoewel het getrainde waarnemers waren, hadden ze nog nooit zoiets vreemds gezien. De gebeurtenis is nog altijd onverklaard gebleven. Er gebeurden naderhand nog meerdere incidenten op en nabij de Vliegbasis Soesterberg, o.a. op de Leusderheide, en Roza’s documentaire verhaalt hier uitgebreid over aan de hand van vele interviews, krantenartikelen, en informatie over de reconstructie. In 2011 richtte Roza het UFO Meldpunt Nederland op. De afgelopen vijf jaar werkte hij aan zijn documentaire De UFO’s van Soesterberg.  Zie o.a. een review over de documentaire het artikel van RTV Utrecht.

Documentaire; ‘UFO’, ‘Lichtverschijnsel’ of ‘Luchtspiegeling’?, meerdere spanningsbogen
De documentaire verhaalt via vele verhelderende en informatieve interviews van de oud-militairen die getuige waren van de UFOs bij Vliegbasis Soesterberg over wat er zich destijds in 1979, op die ochtend van 3 februari, heeft afgespeeld. Voor de interviews en de geïnterviewden wordt uitgebreid de tijd genomen om hun verhaal te doen, wat het geheel een rustige, bijna sobere toon geeft, en het is goed zo eens uit eerste hand te horen wat zich nu daadwerkelijk af heeft gespeeld. Nergens wordt de toon spectaculair aangedikt of opgeleukt zeg maar, en dat maakt het verhaal feitelijk des te spannender en geeft het geheel een zeer bijzondere lading. Er zit een duidelijke opbouw in de interviews, en zonder spoilers te geven, zou ik willen zeggen, dat de verslagen zoals gedaan door de geïnterviewden, qua spanning iets heftiger worden naarmate de documentaire vordert. Dit is een van de spanningsbogen die de documentaire rijk is.

Soesterberg, militair museum, bij vliegbasis Soesterberg, juni 2017 credits; wikimedia commons/Ben Bender

Naast de interviews, zijn er beelden van vele krantenartikelen, oude opnames van de reconstructie door, destijds de VPRO, samengesteld. Deze werden in april 1979 uitgezonden. Ook informatief is de documentaire over het onderzoek door zowel de luchtmacht als de NoBoVo (Nederlandse Onderzoeksbureau voor Bestudering van Ongeïdentificeerde Vliegende Objecten, opgericht door Simon Sluis en Gerard Kok). En wat het verhaal een extra dimensie geeft, en dus een andere flinke spanningsboog, is de verhouding tussen de ‘Amerikaanse militairen’ en de Ńederlandse militairen, hoe ze met elkaar omgingen, of ze bij elkaar op het terrein kwamen enz. en wat de geïnterviewden hiervan vonden. Dit geeft duidelijk een zeer interessante ondertoon aan de gehele documentaire. En even kort, zonder teveel te verklappen natuurlijk!, in de verhalen van het incident van 3 februari 1979 toonden zich een driehoekvormige UFO aan de getuigen, maar latere incidenten, tot zelfs een van zeer recent, toonden ook andere vormen van UFOs.

Bekend landschap Soesterberg e.o., Camp New Amsterdam, aanvullende literatuur
Het landschap is voor mij heel herkenbaar, ik woon al 30 jaar in het groene Woudenberg, zeer nabij de Leusderheide, ook deels militair oefenterrein, en wandel met mijn dartele Schapendoeshonden vaak in de bossen daaromheen, ken de ‘betonbaan’ bij Soesterberg zeer goed, waar ik geregeld overheen rij inderdaad naar kennisen enz. wat voor mij de documentaire, op zichzelf al bijzonder genoeg, des te bijzonderder maakt. Ook het fraaie, vroeger meer sfeervolle, (meen ik..), militair museum heb ik, zeker toen het gratis was, vele malen bezocht. Misschien helaas, misschien maar beter ook, ik heb nooit iets ongewoons gezien, noch bij mijn honden ongewoon gedrag bespeurd, maar wie weet..tijdens het bekijken van de documentaire zag ik die hoge bomen, en dacht onwillekeurig ‘als die bomen eens konden spreken’…

Filmen op vliegbasis Soesterberg met oud-militair Credits; Bram Roza

Kortom de documentaire neemt ons mee van de verhalen van de militairen, via Camp New Amsterdam, de Du Moulinkazerne, tot aan ‘de kop van de startbaan’ en het dichte Panbos, en toont de ooit door velen geobserveerde lichtverschijnselen, of UFOs, luchtspiegelingen of buitenaardse bezoekers, die mogelijk wel of geen interesse hadden in kernwapens, dit alles passeert de revue in Bram Roza’s schitterende, ook qua vormgeving!, zeer complete documentaire die ook, internationaal mijns inziens, hoge ogen moet gaan gooien! Qua aanvullende informatie kwam ik tot de conclusie dat bijvoorbeeld de boeken van Leslie Kean (zij schrijft in haar UFOs, uitgebreid ook over Europese UFO golven en geheime Amerikaanse toestellen), Ben Rich’ Skunk Works, (Rich sprak over de F117A als een  ‘alien toestel’) en Richard O’Connor’s boek UFOs en Nukes, alsook David Marler’s Triangle UFOs op deze documentaire aansluiten. En voor Nederlandse literatuur zijn natuurlijk de boeken van Taede A. Smedes informatief over de UFO-golven in Friesland, zie hier de recensie op Astroblogs.

Voor mij zullen de bijna wekelijkse wandelingen over de Leusderheide niet meer geheel het zelfde zijn, na het zien van deze documentaire.. Dan zal ik vast en zeker gaan denken aan ‘Driehoekige UFOs, krakende takken in het Panbos, mysterieuze telefoontjes en trauma’s waargenomen c.q. opgelopen door getuigen, op en nabij Vliegbasis Soesterberg’ maar so it goes..De verhalen van de militairen en burgers van de UFO incidenten zijn indrukwekkend, de uitslag van het onderzoek wordt gemeld, en dat is iets om even stil van te worden…De UFOs van Soesterberg, toont via de vele interviews en ervaringen van getuigen, velen bij naam, sommigen anoniem, hun indrukwekkend vehraal, soms direct gemeld, soms jarenlang verzwegen, soms luchtig mee omgegaan, soms weggestopt, op een sobere maar immer schitterende en respectvolle wijze..Bronnen; De UFOs van Soesterberg van Bram Roza, RTV Utrecht, UFO Meldpunt Nederland

Gerelateerde Astroblogs:

Boekrecensie ‘The Trickster and the Paranormal’, van George P. Hansen Van scifi naar werkelijkheid, brein-computerinterfaces stellen toekomstige astronauten in staat alleen met hun gedachten een ruimteschip te bedienen Op jacht naar buitenaards leven in ruimtestof van exoplaneten